Δεν υπάρχουν όμως εφημερίδες που να εκδίδονται για να εκφράζουν απόψεις διαφορετικές από εκείνες του ιδιοκτήτη τους ή να υπηρετούν αλλότρια συμφέροντα». Η θέση αυτή διατυπώθηκε νέτα-σκέτα στο Βήμα της Κυριακής (8/1/2012).
Γράφει ο Νίκος Μπογιόπουλος
Από τότε έχει περάσει κάτι περισσότερο από ένας χρόνος. Φέρει δε την υπογραφή του εκδότη της εφημερίδας Σταύρου Ψυχάρη. Στη συγκεκριμένη τοποθέτηση του κ. Ψυχάρη θα επανέλθουμε παρακάτω.
Φέτος, τους πρώτους μήνες του 2013, ο τηλεοπτικός σταθμός Μega επιδόθηκε σε μια αγχωτική επιχείρηση αυτοεξύψωσής του σε πρότυπο δημοσιογραφίας. Πρωταγωνιστές αυτής της ωραίας αυτοαναφορικότητας ήταν οι συντελεστές του δελτίου ειδήσεων του καναλιού. Οι οποίοι μάλιστα προσπάθησαν, μάλλον κατά λάθος, αφού τέτοια παρελκυστικά πράγματα δεν τα συνηθίζουν... να πιάσουν το θέμα από πολύ βαθιά: Από το πώς ασκείται η δημοσιογραφία, σε ποιούς δίνει λόγο η δημοσιογραφία, αν έχει υποβολείς η δημοσιογραφία κ.ο.κ. Κι όλα αυτά για να αποδείξουν, τελικά, ότι αυτό που κάνουν είναι δημοσιογραφία.
Βέβαια, ουδείς είπε ποτέ ότι το δελτίο του Μega (και των «Μega» γενικώς) δεν κάνει δημοσιογραφία. Κάνει και παρακάνει. Όμως το να αποδεικνύεις -που δεν χρειάζεται και να υποδύεσαι τον Γουότσον για να το αποδείξεις- ότι κάνεις δημοσιογραφία, δεν απαντά από μόνο του στο «τι είδους» δημοσιογραφία κάνεις.
Οι συντελεστές του Mega δεν χρειάζεται, φυσικάμ να παραιτηθούν από το δικαίωμά τους να προασπίζονται το είδος της δημοσιογραφίας που κάνουν. Αλίμονο, όμως, όπως μας είχε προειδοποιήσει ο Μαρξ, αν είχαμε για τους άλλους την άποψη που έχουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους...
Ως εκ τούτου: Πρώτον, στην περίπτωση των δημοσιογράφων, αν αποδεχόμασταν τον κανόνα «είσαι ό,τι δηλώσεις», θα καταλήγαμε πολλές φορές στο συμπέρασμα πως εκλεκτό είδος δημοσιογραφίας και πρότυπο δημοσιογράφου είναι ο «εισαγγελέας», ο «ανακριτής», ο «παπαγάλος με το σκονάκι», ο διαστρεβλωτής, — τσιράκι της εξουσίας, ο ενσωματωμένος προπαγανδιστής, ο παραχαράκτης της αλήθειας, η πλύση εγκεφάλου, η ψευτιά, ο βαστάζος της κυρίαρχης πολιτικής, ο «χωροψύλακας», ο «ζήτω το μνημόνιο», ο «κάτω οι συντεχνίες», ο «αίσχος οι εργάτες που απεργούν», ο «εύγε τα ΜΑΤ που δέρνουν» κτλ. Και όλα αυτά επενδεδεμένα, συνήθως, με ατάκες του τύπου «δεν δίνουμε λογαριασμό στα κόμματα».
Ατάκες που αποτελούν το σήμα κατατεθέν εκείνης της δημοσιογραφίας που υπάρχει (επ' αυτού βρίθουν τα... «ρεπορτάζζζζ») για να δίνει λογαριασμό στο σύστημα, που λειτουργεί ως παρακολούθημα και ως εμπροσθοφυλακή του συστήματος.
Δεύτερον, ο καθένας έχει δικαίωμα να κρίνει τον οποιονδήποτε για την άποψη του. Είτε αυτός ο κάποιος είναι, είτε δεν είναι δημοσιογράφος. Οι πάντες κρίνονται. Το θέμα είναι ότι ορισμένοι δημοσιογράφοι έχουν βρει το κόλπο, όταν δεν τους αρέσει η κριτική στην άποψη τους, να παριστάνουν τους διωκόμενους. Εμφανίζονται σαν ήρωες που «δεν περνάει πάνω τους» η δήθεν προσπάθεια όσων τους κρίνουν (και τους επικρίνουν) να τους υπαγορεύσουν, τάχα, άποψη. Ή να λογοκρίνουν, τάχα, την άποψη του «αδέκαστου» δημοσιογράφου και του «τσεκουράτου» δελτίου.
Εδώ έχουμε μια τυπική εκδήλωση της τακτικής του γάτου που κάνει ό,τι κάνει αλλά ταυτοχρόνως σκούζει κι από πάνω. Διότι το θέμα δεν είναι ότι ο τάδε ή ο δείνα δημοσιογράφος έχει την άλφα ή τη βήτα άποψη. Το θέμα είναι ότι σε πλείστες εξ αυτών των περιπτώσεων και ο τάδε και ο δείνα δημοσιογράφος τυγχάνει -ελεύθερα και δημοκρατικά- να έχουν πάντα την ίδια άποψη με το αφεντικό τους. Να έχουν την άποψη που προωθεί τα συμφέροντα του αφεντικού τους. Και να μετατρέπουν σε δόγμα αληθείας από τα ΜΜΕ του αφεντικού τους, στο οποίο πρέπει να υποκύψει η κοινωνία, την άποψη του αφεντικού τους, που εντελώς τυχαία είναι και δική τους άποψη.
Στο σημείο αυτό εύλογα θα παρατηρήσει κανείς ότι σε συνθήκες επιχειρηματικής ιδιοκτησίας στα ΜΜΕ πώς θα ήταν δυνατόν ο υπάλληλος-δημοσιογράφος (που σε αρκετές περιπτώσεις έχει μετατραπεί σε υπαλληλική «αριστοκρατία») να διακινεί άποψη διαφορετική και αντίθετη στα συμφέροντα του αφεντικού από εκείνη του αφεντικού του «μαγαζιού» στο οποίο δουλεύει;
Σωστή παρατήρηση. Τόσο σωστή μάλιστα ώστε σε αυτές τις περιπτώσεις, στους δεκάρικους λόγους ορισμένων περί «αντικειμενικότητας» της άποψης τους, να βάζουμε τον εξής τίτλο: «Τρίχες!».
Εκτός, βέβαια, αν -για να ξαναγυρίσουμε στο Mega- οι αντικειμενικοί του σταθμού έχουν στα είκοσι χρόνια λειτουργίας του να μας δείξουν έστω ένα (1!) ρεπορτάζ για τη ληστεία που υφίσταται η κοινωνία στα διόδια των εργολάβων ή για τη ληστεία που υφίσταται η κοινωνία από το μονοπώλιο στον κλάδο του πετρελαίου...
Κλείνοντας, επιστρέφουμε τώρα στην προ έτους τοποθέτηση του κ. Σταύρου Ψυχάρη. Σχόλιο πρώτο: Η επισήμανση του κ. Ψυχάρη, ότι δηλαδή οι εφημερίδες και ο Τύπος εν γένει εκπροσωπούν τα συμφέροντα και τις απόψεις των ιδιοκτητών τους, κινείται στη σφαίρα του αυτονόητου. Ως εκ τούτου θα ήταν παντελώς ανούσια ως τοποθέτηση, αν δεν υπήρχαν εκείνα τα δημοσιογραφικά συγκροτήματα -όπως, π.χ., ο ΔΟΛ- και εκείνα τα στελέχη τους, τα οποία κατά καιρούς παριστάνουν ότι προσφέρουν ενημέρωση «ανεπηρέαστα από συμφέροντα» και βάσει «αποκλειστικώς δημοσιογραφικών κριτηρίων». Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα προσποιηθούν κάτι αντίστοιχο, ας πάρουν και τη γνώμη του εκδότη τους.
Σχόλιο δεύτερο: Επί μέρες οι παρουσιαστές των δελτίων ειδήσεων του Mega θεωρούσαν υποχρέωση τους να επαναλαμβάνουν ότι «το Μega αξιολογεί τις πράξεις και τις παραλείψεις οποιουδήποτε αποκλειστικά με δημοσιογραφικά κριτήρια» ή, όπως το είπε τις προάλλες η κυρία Τρέμη, «εμείς θα συνεχίσουμε να είμαστε τσεκουράτοι, προς πάσα κατεύθυνση».
Θυμίζουμε ότι ιδιοκτήτες και μεγαλομέτοχοι του Mega είναι οι όμιλοι Μπόμπολα, Βαρδινογιάννη και ΔΟΛ.
Και τώρα το κουίζ μας: Οι μεν εκφωνητές του δελτίου ειδήσεων του Mega ισχυρίζονται ότι το Mega είναι «τσεκουράτο προς πάσα κατεύθυνση» και πάντα «αποκλειστικά με δημοσιογραφικά κριτήρια». Ο δε κ. Ψυχάρης, δηλαδή ο εκπρόσωπος του ΔΟΛ -εκ των μεγαλοϊδιοκτητών του Mega-, λέει ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον «κριτήριο» που κανένα (μα κανένα) «δημοσιογραφικό κριτήριο» δεν μπορεί να το παρακάμψει. Και αυτό το κριτήριο δεν είναι άλλο από το κριτήριο των συμφερόντων και των απόψεων των ιδιοκτητών του Τύπου, και συνεκδοχικά ότι αυτό, τελικά, είναι το υπέρτατο κριτήριο το οποίο και καθορίζει τον τρόπο που αξιολογεί τα θέματα το Mega και το κάθε Mega.
Εναπόκειται, λοιπόν, σ' εσάς, στους αναγνώστες και τους τηλεθεατές, να αποφασίσετε: Ποιον πιστεύετε; Τους εκφωνητές του Mega και του κάθε Mega ή τους ιδιοκτήτες του Mega και όλων ανεξαιρέτως των Mega;
Από τότε έχει περάσει κάτι περισσότερο από ένας χρόνος. Φέρει δε την υπογραφή του εκδότη της εφημερίδας Σταύρου Ψυχάρη. Στη συγκεκριμένη τοποθέτηση του κ. Ψυχάρη θα επανέλθουμε παρακάτω.
Φέτος, τους πρώτους μήνες του 2013, ο τηλεοπτικός σταθμός Μega επιδόθηκε σε μια αγχωτική επιχείρηση αυτοεξύψωσής του σε πρότυπο δημοσιογραφίας. Πρωταγωνιστές αυτής της ωραίας αυτοαναφορικότητας ήταν οι συντελεστές του δελτίου ειδήσεων του καναλιού. Οι οποίοι μάλιστα προσπάθησαν, μάλλον κατά λάθος, αφού τέτοια παρελκυστικά πράγματα δεν τα συνηθίζουν... να πιάσουν το θέμα από πολύ βαθιά: Από το πώς ασκείται η δημοσιογραφία, σε ποιούς δίνει λόγο η δημοσιογραφία, αν έχει υποβολείς η δημοσιογραφία κ.ο.κ. Κι όλα αυτά για να αποδείξουν, τελικά, ότι αυτό που κάνουν είναι δημοσιογραφία.
Βέβαια, ουδείς είπε ποτέ ότι το δελτίο του Μega (και των «Μega» γενικώς) δεν κάνει δημοσιογραφία. Κάνει και παρακάνει. Όμως το να αποδεικνύεις -που δεν χρειάζεται και να υποδύεσαι τον Γουότσον για να το αποδείξεις- ότι κάνεις δημοσιογραφία, δεν απαντά από μόνο του στο «τι είδους» δημοσιογραφία κάνεις.
Οι συντελεστές του Mega δεν χρειάζεται, φυσικάμ να παραιτηθούν από το δικαίωμά τους να προασπίζονται το είδος της δημοσιογραφίας που κάνουν. Αλίμονο, όμως, όπως μας είχε προειδοποιήσει ο Μαρξ, αν είχαμε για τους άλλους την άποψη που έχουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους...
Ως εκ τούτου: Πρώτον, στην περίπτωση των δημοσιογράφων, αν αποδεχόμασταν τον κανόνα «είσαι ό,τι δηλώσεις», θα καταλήγαμε πολλές φορές στο συμπέρασμα πως εκλεκτό είδος δημοσιογραφίας και πρότυπο δημοσιογράφου είναι ο «εισαγγελέας», ο «ανακριτής», ο «παπαγάλος με το σκονάκι», ο διαστρεβλωτής, — τσιράκι της εξουσίας, ο ενσωματωμένος προπαγανδιστής, ο παραχαράκτης της αλήθειας, η πλύση εγκεφάλου, η ψευτιά, ο βαστάζος της κυρίαρχης πολιτικής, ο «χωροψύλακας», ο «ζήτω το μνημόνιο», ο «κάτω οι συντεχνίες», ο «αίσχος οι εργάτες που απεργούν», ο «εύγε τα ΜΑΤ που δέρνουν» κτλ. Και όλα αυτά επενδεδεμένα, συνήθως, με ατάκες του τύπου «δεν δίνουμε λογαριασμό στα κόμματα».
Ατάκες που αποτελούν το σήμα κατατεθέν εκείνης της δημοσιογραφίας που υπάρχει (επ' αυτού βρίθουν τα... «ρεπορτάζζζζ») για να δίνει λογαριασμό στο σύστημα, που λειτουργεί ως παρακολούθημα και ως εμπροσθοφυλακή του συστήματος.
Δεύτερον, ο καθένας έχει δικαίωμα να κρίνει τον οποιονδήποτε για την άποψη του. Είτε αυτός ο κάποιος είναι, είτε δεν είναι δημοσιογράφος. Οι πάντες κρίνονται. Το θέμα είναι ότι ορισμένοι δημοσιογράφοι έχουν βρει το κόλπο, όταν δεν τους αρέσει η κριτική στην άποψη τους, να παριστάνουν τους διωκόμενους. Εμφανίζονται σαν ήρωες που «δεν περνάει πάνω τους» η δήθεν προσπάθεια όσων τους κρίνουν (και τους επικρίνουν) να τους υπαγορεύσουν, τάχα, άποψη. Ή να λογοκρίνουν, τάχα, την άποψη του «αδέκαστου» δημοσιογράφου και του «τσεκουράτου» δελτίου.
Εδώ έχουμε μια τυπική εκδήλωση της τακτικής του γάτου που κάνει ό,τι κάνει αλλά ταυτοχρόνως σκούζει κι από πάνω. Διότι το θέμα δεν είναι ότι ο τάδε ή ο δείνα δημοσιογράφος έχει την άλφα ή τη βήτα άποψη. Το θέμα είναι ότι σε πλείστες εξ αυτών των περιπτώσεων και ο τάδε και ο δείνα δημοσιογράφος τυγχάνει -ελεύθερα και δημοκρατικά- να έχουν πάντα την ίδια άποψη με το αφεντικό τους. Να έχουν την άποψη που προωθεί τα συμφέροντα του αφεντικού τους. Και να μετατρέπουν σε δόγμα αληθείας από τα ΜΜΕ του αφεντικού τους, στο οποίο πρέπει να υποκύψει η κοινωνία, την άποψη του αφεντικού τους, που εντελώς τυχαία είναι και δική τους άποψη.
Στο σημείο αυτό εύλογα θα παρατηρήσει κανείς ότι σε συνθήκες επιχειρηματικής ιδιοκτησίας στα ΜΜΕ πώς θα ήταν δυνατόν ο υπάλληλος-δημοσιογράφος (που σε αρκετές περιπτώσεις έχει μετατραπεί σε υπαλληλική «αριστοκρατία») να διακινεί άποψη διαφορετική και αντίθετη στα συμφέροντα του αφεντικού από εκείνη του αφεντικού του «μαγαζιού» στο οποίο δουλεύει;
Σωστή παρατήρηση. Τόσο σωστή μάλιστα ώστε σε αυτές τις περιπτώσεις, στους δεκάρικους λόγους ορισμένων περί «αντικειμενικότητας» της άποψης τους, να βάζουμε τον εξής τίτλο: «Τρίχες!».
Εκτός, βέβαια, αν -για να ξαναγυρίσουμε στο Mega- οι αντικειμενικοί του σταθμού έχουν στα είκοσι χρόνια λειτουργίας του να μας δείξουν έστω ένα (1!) ρεπορτάζ για τη ληστεία που υφίσταται η κοινωνία στα διόδια των εργολάβων ή για τη ληστεία που υφίσταται η κοινωνία από το μονοπώλιο στον κλάδο του πετρελαίου...
Κλείνοντας, επιστρέφουμε τώρα στην προ έτους τοποθέτηση του κ. Σταύρου Ψυχάρη. Σχόλιο πρώτο: Η επισήμανση του κ. Ψυχάρη, ότι δηλαδή οι εφημερίδες και ο Τύπος εν γένει εκπροσωπούν τα συμφέροντα και τις απόψεις των ιδιοκτητών τους, κινείται στη σφαίρα του αυτονόητου. Ως εκ τούτου θα ήταν παντελώς ανούσια ως τοποθέτηση, αν δεν υπήρχαν εκείνα τα δημοσιογραφικά συγκροτήματα -όπως, π.χ., ο ΔΟΛ- και εκείνα τα στελέχη τους, τα οποία κατά καιρούς παριστάνουν ότι προσφέρουν ενημέρωση «ανεπηρέαστα από συμφέροντα» και βάσει «αποκλειστικώς δημοσιογραφικών κριτηρίων». Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα προσποιηθούν κάτι αντίστοιχο, ας πάρουν και τη γνώμη του εκδότη τους.
Σχόλιο δεύτερο: Επί μέρες οι παρουσιαστές των δελτίων ειδήσεων του Mega θεωρούσαν υποχρέωση τους να επαναλαμβάνουν ότι «το Μega αξιολογεί τις πράξεις και τις παραλείψεις οποιουδήποτε αποκλειστικά με δημοσιογραφικά κριτήρια» ή, όπως το είπε τις προάλλες η κυρία Τρέμη, «εμείς θα συνεχίσουμε να είμαστε τσεκουράτοι, προς πάσα κατεύθυνση».
Θυμίζουμε ότι ιδιοκτήτες και μεγαλομέτοχοι του Mega είναι οι όμιλοι Μπόμπολα, Βαρδινογιάννη και ΔΟΛ.
Και τώρα το κουίζ μας: Οι μεν εκφωνητές του δελτίου ειδήσεων του Mega ισχυρίζονται ότι το Mega είναι «τσεκουράτο προς πάσα κατεύθυνση» και πάντα «αποκλειστικά με δημοσιογραφικά κριτήρια». Ο δε κ. Ψυχάρης, δηλαδή ο εκπρόσωπος του ΔΟΛ -εκ των μεγαλοϊδιοκτητών του Mega-, λέει ότι υπάρχει ένα τουλάχιστον «κριτήριο» που κανένα (μα κανένα) «δημοσιογραφικό κριτήριο» δεν μπορεί να το παρακάμψει. Και αυτό το κριτήριο δεν είναι άλλο από το κριτήριο των συμφερόντων και των απόψεων των ιδιοκτητών του Τύπου, και συνεκδοχικά ότι αυτό, τελικά, είναι το υπέρτατο κριτήριο το οποίο και καθορίζει τον τρόπο που αξιολογεί τα θέματα το Mega και το κάθε Mega.
Εναπόκειται, λοιπόν, σ' εσάς, στους αναγνώστες και τους τηλεθεατές, να αποφασίσετε: Ποιον πιστεύετε; Τους εκφωνητές του Mega και του κάθε Mega ή τους ιδιοκτήτες του Mega και όλων ανεξαιρέτως των Mega;
0 σχόλια :