Το κουβάρι των γεωπολιτικών αντιθέσεων έχει αρχίσει να ξετυλίγεται. Αργά, αλλά σταθερά, οι νέες συμμαχίες, οι κόντρες και τα συμφέροντα έρχονται στο φως αλλάζοντας σε επικίνδυνο βαθμό τις ισορροπίες.
Το κέντρο βάρους των εξελίξεων, βεβαίως, παραμένει στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά οι αποφάσεις λαμβάνονται πολύ μακριά από την περιοχή μας, εκεί όπου σχεδιάζεται ο νέος κόσμος, αυτός που θα αναδειχθεί αμέσως μετά τον καταστροφικό σεισμό της οικονομικής κρίσης. Εκείνο που παραμένει άγνωστο ακόμη είναι το τι περιλαμβάνει ο τελικός σχεδιασμός των δυνάμεων εκείνων που συγκρούονται για να αποκτήσουν τον απόλυτο έλεγχο των ενεργειακών διαδρόμων και των περιοχών που διαθέτουν πλούσιο υπέδαφος.
Είναι βέβαιο, πάντως, πως σε αυτό το κουβάρι, που μοιάζει με Γόρδιο Δεσμό, βρίσκονται μπλεγμένες πολλές υποθέσεις: ο μίτος ξεκινά από τα παράλια της Αττικής και τις εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ (κάπου εκεί είναι και η ΔΕΠΑ), περνάει από τα όρια της κυπριακής ΑΟΖ, κατευθύνεται προς τα ισραηλινά παράλια και ξαφνικά στρέφεται βόρεια, προς τον Βόσπορο και τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας.
Οι εξελίξεις με την κυπριακή κρίση είναι γνωστές. Εκείνο που παραμένει στο παρασκήνιο είναι οι κινήσεις που έχουν να κάνουν με τους υδρογονάνθρακες που… αναπαύονται στον βυθό της ανατολικής Μεσογείου και οι ποσότητες των οποίων, όπως όλα δείχνουν, είναι τόσες, ώστε να προκαλούν την αντιπαράθεση κολοσσιαίων δυνάμεων.
Η περιοχή… βράζει
Σε επίπεδο διακρατικών σχέσεων, η πιο σοβαρή εξέλιξη είναι η προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων του Τελ Αβίβ με την Άγκυρα, υπό την παρουσία και με την αιγίδα του Μπαράκ Ομπάμα. Εξέλιξη που, όπως λένε ειδικοί αναλυτές και τεχνοκράτες, δεν είναι καθόλου μικρής σημασίας τη στιγμή που ολόκληρη η περιοχή… βράζει.
Με τη «συγγνώμη» του Νετανιάχου προς τον Ερντογάν για τη σφαγή στο πλοιάριο «Μαβί Μαρμαρά» δόθηκε το φιλί της ζωής σε ένα σχέδιο που είναι εδώ και αρκετό καιρό κλεισμένο στα συρτάρια των μεγάλων ενεργειακών παικτών: Η μεταφορά των μελλοντικών ποσοτήτων πετρελαίου και φυσικού αερίου με αγωγό μέσω Τουρκίας. Το μόνο «εμπόδιο» στην παρούσα φάση φαίνεται να είναι η Συρία, αλλά γι’ αυτήν φροντίζουν άλλες δυνάμεις να την αποσπάσουν από τις αγκάλες της Μόσχας.
Τώρα φαίνεται πιο καθαρά γιατί ο αμερικανικός παράγοντας τηρούσε στάση αναμονής όλη την προηγούμενη περίοδο και κυρίως δεν είχε άμεση και καθοριστική παρέμβαση στις εξελίξεις στην Κύπρο.
Από την άλλη πλευρά, το Βερολίνο επιδιώκει με τον δικό του (άγαρμπο, κατά ορισμένους αναλυτές) τρόπο να επιβάλει την κυριαρχία του στην περιοχή, μέσω της Κύπρου, εκμεταλλευόμενο την ηγετική θέση που έχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Θα αναρωτηθεί κάποιος: Ποια συμφέροντα σπρώχνουν τους Γερμανούς να ακολουθήσουν αυτή την τακτική;
Τα στοιχεία από την ετήσια έκδοση της BP (Statistic Review) ρίχνουν φως σε ορισμένες πτυχές του θέματος: Η Γερμανία δεν διαθέτει σχεδόν καθόλου δικά της αποθέματα πετρελαίου, ενώ το φυσικό αέριο φτάνει για να καλύψει τις ανάγκες της για μόλις ενάμιση χρόνο, καθώς χρειάζεται περίπου 230 εκατ. κυβικά μέτρα την ημέρα!
Τα μέχρι στιγμής αποθέματα στο λεγόμενο «οικόπεδο 12» της Κύπρου είναι βέβαιο ότι δεν είναι αρκετά από μόνα τους για να καλύψουν τις ανάγκες των Γερμανών, αλλά οι έρευνες στα υπόλοιπα «οικόπεδα» μόλις άρχισαν. Θεωρείται βέβαιο πως οι αξιωματούχοι στο Βερολίνο ξέρουν πολύ περισσότερα απ’ όσα όλοι εμείς οι κοινοί θνητοί…
Δυναμικές κινήσεις
Εν τω μεταξύ, τα τελευταία χρόνια η Ρωσία καταγράφει σοβαρές απώλειες σε συμμάχους και συνεργάτες στην ευρύτερη περιοχή, με αποτέλεσμα να αισθάνεται πως χρειάζονται πιο δυναμικές κινήσεις, ώστε να μη χάσει όλα τα ερείσματά της στην περιοχή. Η άρνησή της να βοηθήσει τη Λευκωσία έχει να κάνει και με τη διαχρονική κόντρα που υπάρχει με τους γραφειοκράτες των Βρυξελλών.
Η «επίθεση» των Γερμανών εναντίον των ρωσικών κεφαλαίων στην Κύπρο αποτέλεσε αφορμή για το Κρεμλίνο να πιέσει τους κοινοτικούς και στα υπόλοιπα «ανοικτά» θέματα που υπάρχουν μεταξύ των δύο πλευρών, όπως για παράδειγμα η έρευνα που έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετούς μήνες η Κομισιόν για την Gazprom και τη δεσπόζουσα θέση της στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου.
Με ανοικτό το θέμα αυτό και με δεδομένη τη σύγκρουση για την υπόθεση της ΔΕΠΑ (τον τελευταίο λόγο στην αποκρατικοποίηση θα τον έχει η Κομισιόν), οι Ρώσοι επιχειρούν ένα επικίνδυνο παιχνίδι: Να ξεκαθαρίσουν τις σχέσεις (πάθους και μίσους) με τους Ευρωπαίους και την ίδια στιγμή να διατηρήσουν την ισχυρή παρουσία τους σε δύο κοινοτικές χώρες (Ελλάδα και Κύπρο), ώστε να κάνουν το δικό τους μελλοντικό ενεργειακό «παιχνίδι».
Ορισμένοι θεωρούν ότι το φιτίλι της έντασης στην περιοχή δεν το άναψε το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου ούτε τα (πόσο;) τεράστια κεφάλαια στις κυπριακές τράπεζες. Όλες οι εξελίξεις επιταχύνθηκαν από το τέλος Φεβρουαρίου, όταν έγινε γνωστό το προσύμφωνο μεταξύ Ρώσων και Ισραηλινών για την εμπορική εκμετάλλευση του πεδίου Tamar, που γειτνιάζει με την κυπριακή ΑΟΖ!
Η Αίγυπτος
Μέσα σε όλες αυτές τις εξελίξεις θα πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι η κυβέρνηση της Αιγύπτου υπό τον νέο (ισλαμιστή) πρόεδρο Μοχάμεντ Μόρσι έχει αρχίσει να διαμηνύει προς πάσα κατεύθυνση (και κυρίως προς την Κύπρο) ότι οι προηγούμενες συμφωνίες για τον καθορισμό των ορίων των ΑΟΖ δεν ισχύουν. Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να αρχίσει νέος γύρος διαβουλεύσεων για την αναζήτηση κοινά αποδεκτών θαλασσίων συνόρων…
Με άλλα λόγια, στην περιοχή γίνεται μύλος! Όλα είναι ανοικτά και κανείς δεν μπορεί να βεβαιότητα να προβλέψει την πλευρά στην οποία θα γείρει η πλάστιγγα. Μέσα σε αυτόν τον γενικό χαμό η Ελλάδα φαίνεται πως παρακολουθεί αμέτοχη και αδύναμη να παρέμβει.
Αυτή η αδυναμία δεν προέρχεται από την οικονομική κρίση, που πλήττει τη χώρα εδώ και μία τριετία, αλλά κυρίως από το γεγονός ότι σε καμία φάση των εξελίξεων, ούτε τώρα ούτε παλαιότερα, όταν τα πράγματα ήταν σαφώς καλύτερα, οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν φρόντισαν να σχηματίσουν τις κατάλληλες συμμαχίες που θα μας επέτρεπαν να διεκδικήσουμε μία θέση κύρους στην περιοχή, αλλά και θα μας έδιναν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε τον ορυκτό μας πλούτο προς όφελος της ελληνικής οικονομίας…
Τώρα, στριμωγμένοι στη γωνία, περιμένουμε μπας και περάσει κανείς και μας δώσει λίγη σημασία… Κι όμως, το δικό μας οικόπεδο είναι γωνιακό και με θέα!
Είναι βέβαιο, πάντως, πως σε αυτό το κουβάρι, που μοιάζει με Γόρδιο Δεσμό, βρίσκονται μπλεγμένες πολλές υποθέσεις: ο μίτος ξεκινά από τα παράλια της Αττικής και τις εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ (κάπου εκεί είναι και η ΔΕΠΑ), περνάει από τα όρια της κυπριακής ΑΟΖ, κατευθύνεται προς τα ισραηλινά παράλια και ξαφνικά στρέφεται βόρεια, προς τον Βόσπορο και τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας.
Οι εξελίξεις με την κυπριακή κρίση είναι γνωστές. Εκείνο που παραμένει στο παρασκήνιο είναι οι κινήσεις που έχουν να κάνουν με τους υδρογονάνθρακες που… αναπαύονται στον βυθό της ανατολικής Μεσογείου και οι ποσότητες των οποίων, όπως όλα δείχνουν, είναι τόσες, ώστε να προκαλούν την αντιπαράθεση κολοσσιαίων δυνάμεων.
Η περιοχή… βράζει
Σε επίπεδο διακρατικών σχέσεων, η πιο σοβαρή εξέλιξη είναι η προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων του Τελ Αβίβ με την Άγκυρα, υπό την παρουσία και με την αιγίδα του Μπαράκ Ομπάμα. Εξέλιξη που, όπως λένε ειδικοί αναλυτές και τεχνοκράτες, δεν είναι καθόλου μικρής σημασίας τη στιγμή που ολόκληρη η περιοχή… βράζει.
Με τη «συγγνώμη» του Νετανιάχου προς τον Ερντογάν για τη σφαγή στο πλοιάριο «Μαβί Μαρμαρά» δόθηκε το φιλί της ζωής σε ένα σχέδιο που είναι εδώ και αρκετό καιρό κλεισμένο στα συρτάρια των μεγάλων ενεργειακών παικτών: Η μεταφορά των μελλοντικών ποσοτήτων πετρελαίου και φυσικού αερίου με αγωγό μέσω Τουρκίας. Το μόνο «εμπόδιο» στην παρούσα φάση φαίνεται να είναι η Συρία, αλλά γι’ αυτήν φροντίζουν άλλες δυνάμεις να την αποσπάσουν από τις αγκάλες της Μόσχας.
Τώρα φαίνεται πιο καθαρά γιατί ο αμερικανικός παράγοντας τηρούσε στάση αναμονής όλη την προηγούμενη περίοδο και κυρίως δεν είχε άμεση και καθοριστική παρέμβαση στις εξελίξεις στην Κύπρο.
Από την άλλη πλευρά, το Βερολίνο επιδιώκει με τον δικό του (άγαρμπο, κατά ορισμένους αναλυτές) τρόπο να επιβάλει την κυριαρχία του στην περιοχή, μέσω της Κύπρου, εκμεταλλευόμενο την ηγετική θέση που έχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Θα αναρωτηθεί κάποιος: Ποια συμφέροντα σπρώχνουν τους Γερμανούς να ακολουθήσουν αυτή την τακτική;
Τα στοιχεία από την ετήσια έκδοση της BP (Statistic Review) ρίχνουν φως σε ορισμένες πτυχές του θέματος: Η Γερμανία δεν διαθέτει σχεδόν καθόλου δικά της αποθέματα πετρελαίου, ενώ το φυσικό αέριο φτάνει για να καλύψει τις ανάγκες της για μόλις ενάμιση χρόνο, καθώς χρειάζεται περίπου 230 εκατ. κυβικά μέτρα την ημέρα!
Τα μέχρι στιγμής αποθέματα στο λεγόμενο «οικόπεδο 12» της Κύπρου είναι βέβαιο ότι δεν είναι αρκετά από μόνα τους για να καλύψουν τις ανάγκες των Γερμανών, αλλά οι έρευνες στα υπόλοιπα «οικόπεδα» μόλις άρχισαν. Θεωρείται βέβαιο πως οι αξιωματούχοι στο Βερολίνο ξέρουν πολύ περισσότερα απ’ όσα όλοι εμείς οι κοινοί θνητοί…
Δυναμικές κινήσεις
Εν τω μεταξύ, τα τελευταία χρόνια η Ρωσία καταγράφει σοβαρές απώλειες σε συμμάχους και συνεργάτες στην ευρύτερη περιοχή, με αποτέλεσμα να αισθάνεται πως χρειάζονται πιο δυναμικές κινήσεις, ώστε να μη χάσει όλα τα ερείσματά της στην περιοχή. Η άρνησή της να βοηθήσει τη Λευκωσία έχει να κάνει και με τη διαχρονική κόντρα που υπάρχει με τους γραφειοκράτες των Βρυξελλών.
Η «επίθεση» των Γερμανών εναντίον των ρωσικών κεφαλαίων στην Κύπρο αποτέλεσε αφορμή για το Κρεμλίνο να πιέσει τους κοινοτικούς και στα υπόλοιπα «ανοικτά» θέματα που υπάρχουν μεταξύ των δύο πλευρών, όπως για παράδειγμα η έρευνα που έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετούς μήνες η Κομισιόν για την Gazprom και τη δεσπόζουσα θέση της στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου.
Με ανοικτό το θέμα αυτό και με δεδομένη τη σύγκρουση για την υπόθεση της ΔΕΠΑ (τον τελευταίο λόγο στην αποκρατικοποίηση θα τον έχει η Κομισιόν), οι Ρώσοι επιχειρούν ένα επικίνδυνο παιχνίδι: Να ξεκαθαρίσουν τις σχέσεις (πάθους και μίσους) με τους Ευρωπαίους και την ίδια στιγμή να διατηρήσουν την ισχυρή παρουσία τους σε δύο κοινοτικές χώρες (Ελλάδα και Κύπρο), ώστε να κάνουν το δικό τους μελλοντικό ενεργειακό «παιχνίδι».
Ορισμένοι θεωρούν ότι το φιτίλι της έντασης στην περιοχή δεν το άναψε το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου ούτε τα (πόσο;) τεράστια κεφάλαια στις κυπριακές τράπεζες. Όλες οι εξελίξεις επιταχύνθηκαν από το τέλος Φεβρουαρίου, όταν έγινε γνωστό το προσύμφωνο μεταξύ Ρώσων και Ισραηλινών για την εμπορική εκμετάλλευση του πεδίου Tamar, που γειτνιάζει με την κυπριακή ΑΟΖ!
Η Αίγυπτος
Μέσα σε όλες αυτές τις εξελίξεις θα πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι η κυβέρνηση της Αιγύπτου υπό τον νέο (ισλαμιστή) πρόεδρο Μοχάμεντ Μόρσι έχει αρχίσει να διαμηνύει προς πάσα κατεύθυνση (και κυρίως προς την Κύπρο) ότι οι προηγούμενες συμφωνίες για τον καθορισμό των ορίων των ΑΟΖ δεν ισχύουν. Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να αρχίσει νέος γύρος διαβουλεύσεων για την αναζήτηση κοινά αποδεκτών θαλασσίων συνόρων…
Με άλλα λόγια, στην περιοχή γίνεται μύλος! Όλα είναι ανοικτά και κανείς δεν μπορεί να βεβαιότητα να προβλέψει την πλευρά στην οποία θα γείρει η πλάστιγγα. Μέσα σε αυτόν τον γενικό χαμό η Ελλάδα φαίνεται πως παρακολουθεί αμέτοχη και αδύναμη να παρέμβει.
Αυτή η αδυναμία δεν προέρχεται από την οικονομική κρίση, που πλήττει τη χώρα εδώ και μία τριετία, αλλά κυρίως από το γεγονός ότι σε καμία φάση των εξελίξεων, ούτε τώρα ούτε παλαιότερα, όταν τα πράγματα ήταν σαφώς καλύτερα, οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν φρόντισαν να σχηματίσουν τις κατάλληλες συμμαχίες που θα μας επέτρεπαν να διεκδικήσουμε μία θέση κύρους στην περιοχή, αλλά και θα μας έδιναν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε τον ορυκτό μας πλούτο προς όφελος της ελληνικής οικονομίας…
Τώρα, στριμωγμένοι στη γωνία, περιμένουμε μπας και περάσει κανείς και μας δώσει λίγη σημασία… Κι όμως, το δικό μας οικόπεδο είναι γωνιακό και με θέα!
0 σχόλια :