Γράφει ο Ειδικός Συνεργάτης
Τα χαράματα της 20ης Ιουλίου 1974 που έτυχε να είναι και τότε Σάββατο, ο πρώτος Αττίλας έβαλε την «μπότα» του στο νησί, αλλάζοντας την Ιστορία στην Ανατολική Μεσόγειο υπονομεύοντας στο διηνεκές την ομαλή συμβίωση των δυο κοινοτήτων στο νησί, αλλα και τις ελληνοτουρκικές σχεσεις και βάζοντας την ίδια την Τουρκία στην κατηγορία των χωρών που ελάχιστα υπολογίζουν την διεθνή νομιμότητα.
Αφορμή εδωσε το προδοτικό πραξικόπημα της Ελληνικής χούντας εναντίον της συνταγματικής κυβέρνησης της Κύπρου και του προέδρου Μακαρίου, καθώς έτσι η Τουρκία θεώρησε ότι μπορεί να αξιοποιήσει τα Εγγυητικά δικαιώματα της, προκειμένου να εισβάλει στο νησί και να επιβάλει έτσι ένα νέο καθεστώς, το οποίο εξελίχθηκε στην συνεχιζόμενη μέχρι και σήμερα κατοχή του βόρειου τμήματος του νησιού και μετατροπή της τουρκοκυπριακής κοινότητας σε υποτελή της Τουρκίας…
Ο ρόλος των Αμερικανών στην στήριξη της ελληνικής χούντας στην ανοχή και στην μεθόδευση της παρέμβασης του Ιωαννιδη εναντιον του Μακαρίου, γνωρίζοντας ποια θα ηταν η αντίδραση της Τουρκίας, η απάθεια των Αμερικανών να εμποδίσουν και την πρώτη και την δευτερη εισβολή, σφράγισαν την Ιστορία της Κυπριακής Τραγωδίας και ακόμη και σημερα 45 χρόνια μετά, αναζητούνται απαντήσεις.
Η έρευνα στα Αρχεία της CIA και του Στειτ Ντιπαρτμεντ ολο και φέρνει στο φως αρχεία και τηλεγραφήματα που αποκαλύπτουν τις ψηφίδες στην τραγωδία της Κύπρου. Και καθώς η Ερευνα ποτέ δεν σταματά, παρουσιάζουμε δυο έγγραφα:
Το πρωτο είναι το τηλεγράφημα του Αμερικανού πρεσβευτή στην Άγκυρα που καταγράφει τις συζητήσεις που ειχε με τον πρωθυπουργό Ετσεβιτ και ενημερώνει για το περιεχόμενο τους την Ουάσιγκτον στις 17 Ιουλίου την προπαραμονή της εισβολής και
Το δεύτερο είναι η καταγεγραμμένη συνάντηση του Υπουργού Εξωτερικών Χενρι Κίσινγκερ με τον Υπουργό Άμυνας Σλέσιτζερ την 19η Ιουλίου, όπου αποδεικνύεται ότι οι Αμερικανοί είχαν πλέον συμβιβασθεί με την ιδέα της προετοιμαζόμενης τουρκικής εισβολής και απλώς αναζητούσαν τρόπους διαχείρισης της επόμενης ημέρας αλλά και το εάν οι Αμερικανοί πολίτες θα απομακρυνθούν με …αυτοκίνητο ή ελικόπτερο από την Κυπρο…
Θα ακολουθήσουν και άλλα απόρρητα μεχρι πριν λιγο καιρό εγγραφα που ανοίγουν ολο και περισσότερες χαραμάδες στον τοίχο που υψώθηκε μετά την τουρκική εισβολή προκειμένου να αποκρυβούν ευθύνες και δόλια συμφέροντα που επέτρεψαν να συμβεί η Τραγωδία της Κύπρου.
Τηλεγράφημα από την πρεσβεία της Τουρκίας στο Υπουργείο Εξωτερικών1
Άγκυρα, 17 Ιουλίου 1974, 1329Z.
- Θέμα: Πραξικόπημα Κύπρου. Συνάντηση Πρέσβη-(Τούρκου) Πρωθυπουργού
Προς Υπουργό απο Πρέσβη
Ref State 154148.
Είχα 80λεπτη συνάντηση με πρωθυπουργό το μεσημέρι (τοπική ώρα) 17 Ιουλίου. Ο ασκών χρέη Υπουργού Εξωτερικών (συνήθως Υπουργός Άμυνας Isik και ο DCM Bergus ηταν επίσης παρόντες.
Αφού έθεσα τα σημεία που αναφέρονται στην παράγραφο 1 reftel ο πρωθυπουργός απάντησε:
- η τρέχουσα αξιολόγηση της κατάστασης απο την Τουρκική κυβερνηση έχει ως εξής:
A. Το πραξικόπημα φαίνεται να πέτυχε. Ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν αναμφίβολα δυνάμεις του Μακάριου στο νησί, μάλλον κινούνται χαμηλά τώρα, ώστε να αποφύγουν τον κίνδυνο έκθεσης και καταστροφής αυτή τη στιγμή.
B. Το Πραξικόπημα σχεδιάστηκε πλήρως από την ελληνική κυβέρνηση.
C. Η Τουρκική κυβερνηση δεν φοβάται κινηση για de jure Ενωση στο άμεσο μέλλον. Αντίθετα, οι Τούρκοι πιστεύουν ότι η Αθήνα θα διατηρήσει τον μύθο του διαχωρισμού, καθώς αυτό θα επιτρέψει στην ελληνική κυβέρνηση να έχει δύο ψήφους στα ΗΕ, ενώ έχει το ένα πόδι στο στρατόπεδο του ΝΑΤΟ και ένα άλλο στον μη ευθυγραμμισμένο κόσμο.
D. Η Τουρκική κυβέρνηση δεν το αποδέχεται αυτό ως εσωτερικό Κυπριακό πρόβλημα. Αντίθετα, πρόκειται για διεθνές ζήτημα που αφορά παραβίαση μιας συμφωνίας στην οποία η Τουρκία είναι συμβαλλόμενο μέρος και εγγυητής.
E. Η επιδείνωση της θέσης των Τούρκων στο νησί είναι αναπόφευκτη, αν το νέο καθεστώς παραμείνει στην εξουσία.
F. Η τρωτότητα των Τούρκων στο νησί αυξήθηκε σημαντικά λόγω έλλειψης ασφαλούς πρόσβασης στις θαλάσσιες ακτές.
G. Επομένως, η σημερινή κατάσταση είναι εντελώς απαράδεκτη για την Τουρκική κυβέρνηση. Εάν δεν δημιουργηθεί αποδεκτή κατάσταση, η Τουρκία θα πρέπει να παρέμβει άμεσα με τη στρατιωτική δύναμη στο νησί.
H. Εάν απαιτείται παρέμβαση, θα είναι “πιο αιματηρή” όσο περισσότερο αναβάλλεται. Επομένως η Τουρκική κυβέρνηση, δεν ειναι προετοιμασμένη να καθυστερήσει την παρέμβαση πέρα από “λίγες ημέρες”.
I. Η κατάσταση έχει φέρει στην επιφάνεια την αυξανόμενη πεποίθηση της Τουρκικής κυβέρνησης ότι η συνεργασία των Ελλήνων και Τούρκων στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ πρέπει να τερματιστεί (βλέπε septel). 4
J. Η Τουρκική κυβέρνηση επιδιώκει να συνεργαστεί στενά με τους Βρετανούς ως “συν-Εγγυητές» σε αυτή την κατάσταση. (Λίγο μετά που με συμβούλευε ότι επεδίωκαν συνάντηση υψηλού επιπέδου με Βρετανούς, παραδόθηκε μήνυμα στον πρωθυπουργό ότι η βρετανική κυβερνηση είχε συμφωνήσει σε μια τέτοια συνάντηση αμέσως στο Λονδίνο. Ο πρωθυπουργός μου διάβασε το μήνυμα και ανέφερε ότι αυτός και ο Isik θα φύγουν αμέσως για το Ηνωμένο Βασίλειο. Θα φτάσει εκεί απόψε. Αναμενόταν η επίσκεψη για να διαρκέσει την ημερα ή κατι τέτοιο.)
K. Με σεβασμό στη Σοβιετική στάση, ο πρωθυπουργός ειπε ότι οι Ρώσοι ήταν ανήσυχοι για την κατάσταση, και δεν το κρατούν μυστικό. Είδε ιδιαίτερη σημασία στην επίσημη δήλωση του TASS ότι οι εξελίξεις στην Κύπρο απείλησαν την ύφεση. Ο Σοβιετικός πρεσβευτής επανέλαβε αυτή τη δήλωση σε συνάντηση με τον Προέδρο Κορουτουρκ χθες βράδυ. Είπα ότι είχαμε ακούσει για τη Σοβιετική προσφορά να βάλει στρατεύματα στο νησί και αυτό ήταν ένα πράγμα που σίγουρα δεν χρειαζόταν.
- Στόχοι της τουρκικής Κυβερνησης:
A. Ο πρωθυπουργός ειπε ότι ο βασικός στόχος της Τουρκικής κυβερνησης είναι η αποκατάσταση της συνταγματικής κυβέρνησης της Κύπρου. Με αυτό, εννοεί επιστροφή του Μακάριου στην θεση του επικεφαλής της κυβέρνησής, ή αν αυτό δεν είναι εφικτό, ότι ο διάδοχος του Μακάριου πρέπει να αναδυθεί μέσω των απο πριν καθιερωμένων συνταγματικών διαδικασιών.
B. Οι Έλληνες αξιωματικοί της Εθνικής Φρουράς της Κύπρου πρέπει να εγκαταλείψουν το νησί.
C. Ενας ασφαλής διάδρομος προς τη θάλασσα πρέπει να προβλεφθεί για την τουρκική κοινότητα.
- Ρώτησα τον πρωθυπουργό αν αυτός και οι Βρετανοί πρέπει να καταλήξουν σε συμφωνία για τους προαναφερθέντες στόχους κατά τη διάρκεια των συναντήσεων του Λονδίνου, και πώς ανέμενε απο αυτούς να το χειριστούν. Ο πρωθυπουργός ειπε “θα δούμε. Έχουν βάσεις εκεί. Αν δεν τις χρησιμοποιήσουν τώρα, γιατι υπάρχουν; Θα δούμε τι σκέφτονται οι Βρετανοί. Θα εξερευνήσουμε όλες τις ειρηνικές λύσεις πριν εξετάσουμε άλλες (λύσεις). “
- στο τέλος της συνομιλίας πρωθυπουργός συνόψισε την κατασταση ως εξής:
A. Το νέο καθεστώς για την Κύπρο είναι εντελώς απαράδεκτο για την Τουρκική κυβερνηση. Η τουρκική κυβέρνηση ελπίζει οτι το status quo ante μπορεί να αποκατασταθεί χωρις τουρκική στρατιωτική παρέμβαση. Αν αυτό δεν γίνει, η τουρκική κυβέρνηση εχει προετοιμασθεί να διεξάγει στρατιωτική παρέμβαση. Πιστεύει ότι αυτη θα είναι καλύτερο να γίνει μέσα σε λίγες ημέρες αντί να περιμένει εβδομάδες ή μήνες.
B. Εάν το νέο καθεστώς διατηρήσει τον έλεγχο του νησιού, η τουρκική κυβέρνηση θα μπορούσε να είναι πρόθυμη να συγκρατήσει τη στρατιωτική παρέμβαση αν εγγυηθούν ενα διάδρομο προς τη θάλασσα στους Τούρκους κατοίκους της νήσου. Αυτό, σε συνδυασμό με τη σαφή τουρκική στρατιωτική υπεροχή στην περιοχή, θα έδινε στην τουρκική κυβέρνηση την διαβεβαίωση ότι θα μπορούσε να διασώσει τον τουρκικό πληθυσμό αν αυτό ήταν απαραίτητο.
- Ο πρωθυπουργός επιθυμεί να μείνει σε στενή επαφή με την αμερικανική κυβέρνηση και θα ήταν πολύ ευγνώμων να έχει τα σχόλια του υπουργού Κίσινγκερ σχετικά με τα προαναφερθέντα. Εξέφρασε την ελπίδα ότι αυτά θα μπορούσαν να του δοθούν ενώ θα ήταν ακόμα στο Λονδίνο.
Αντίγραφο της τηλεφωνικής συνομιλίας μεταξύ του Υπουργού Εξωτερικών Κίσινγκερ και του Υπουργού Αμύνης, Σλέσιτζερ 1
19 Ιουλίου, 1974, 8:15 μ.μ.
Κ: Γεια σας. Jim.
Σ: Ναι, Χένρυ.
Κ: ήθελα απλά να σε ενημερωσω. Ξέρεις την κατάσταση και θέλω να ξέρεις τι σκέφτομαι και να δω αν είμαστε στο βήμα. Η άποψή μου είναι ότι — γνωρίζεις τις μεθόδους που οι Τούρκοι μας ζήτησαν να μεταβιβάσω στους Έλληνες σχετικά με το να μην πυροβολούν.
Ε: Σωστά. Προσγειώνονται.
Κ: Προσγειώνονται και έχουν εντολές να μην ανοίξουν πυρ προς τους Έλληνες αν οι Έλληνες δεν ανοίξουν πυρ. Έτσι θα περάσουμε αυτό το μήνυμα και θα πούμε στους Έλληνες ότι πιστεύουμε ότι η καλύτερη λύση τώρα είναι να κάνουμε μια διαπραγμάτευση όσο το δυνατόν γρηγορότερα αναζητώντας την επιστροφή στη συνταγματική κυβέρνηση. Και ότι προτείνουμε την λυση Κληρίδη υπό αυτές τις συνθήκες. Αυτό σημαίνει ότι έχουν ξεφορτωθεί τον Μακάριο και θα πρέπει να εγκαταλείψουν τον Σαμψών. Και θα στείλουμε τον Σίσκο πίσω από την Άγκυρα. Τώρα δεν νομίζουμε ότι αυτό θα «πετάξει» πραγματικά, αλλά τουλάχιστον είναι μια λεπτή κλωστή.
Σ: Η αίσθηση μου είναι ότι οι Τούρκοι σε αυτό το στάδιο δεν πρόκειται να συμβιβαστούν με τίποτα λιγότερο από ένα κομμάτι του νησιού.
Κ: Όχι, οι Τούρκοι έχουν δηλώσει ότι είναι πρόθυμοι να σταθεροποιήσουν τις δυνάμεις τους και ότι είναι πρόθυμοι να διατηρήσουν την υπάρχουσα δομή και θα δεχτούν οποιονδήποτε Πρόεδρο εκτός από τον Σαμψών.
Σ: Πολύ γενναιόδωρο εκ μέρους τους. Αυτό είναι καλό. Ok…
Κ: Αν οι Τούρκοι θέλουν ένα κομμάτι του νησιού τότε, κατά τη γνώμη μου, πρέπει να εργαστούμε για τη διπλή Ένωση και να δώσουμε στους Έλληνες το άλλο μέρος του νησιού, οπότε η άποψή μου είναι ότι υπάρχουν τώρα δύο πιθανά αποτελέσματα. Είτε διπλή Ένωση ή ο Κληρίδης.
Σ: Εντελώς. Henry. Είχα ένα τηλεφώνημα από τον Ίνγκερσολλ πριν λίγο, που ήθελε να μετακινήσει τους Αμερικανούς στη βρετανική βάση.
Κ: Σου λέω. My bloody outfit. Όταν έχουν κρίση, το πρώτο πράγμα που μπορούν να σκεφτούν είναι κάτι ασήμαντο. Τι νομίζεις. Δεν είμαι αντίθετος, απλά εύχομαι να έκαναν τα πρώτα πράγματα, πρώτα.
S: Λοιπόν, η αίσθηση μου σε αυτό είναι ότι μπορούμε να περιμένουμε και να δούμε τι συνθήκες δημιουργούνται.
Κ: αυτη ειναι η αίσθηση μου..
S: και δείχνει μια κάποια νευρικότητα από την πλευρά της κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Κ: Συμφωνώ απόλυτα.
S: αν υπάρχει μια διακριτική απόσυρση με το αυτοκίνητο, αλλά η υπόδειξη -η δήλωση που πήρα- ήταν ότι έπρεπε να κινηθούμε σε ελικόπτερα και να αρχίσουμε να απομακρύνουμε τους Αμερικανούς.
Κ: Λοιπόν, για να σου πω το υπέροχο σύστημα αναφοράς που έχω μου είπαν ότι είχες προσφέρει ελικόπτερα. Και είχα την εντύπωση ότι εσύ ήσουν το δραστήριο μέρος.
Σ: Oh hell, αυτό το άκουσα πριν 15 λεπτά.
Κ: Εντάξει, θα το τακτοποιήσω. Αν με πείσουν ότι το χρειαζόμαστε, υποθέτω ότι μπορούμε να σας απευθύνουμε έκκληση.
Σ: Σίγουρα, σίγουρα.
Κ: αλλά συμφωνώ μαζί σας ότι πρέπει να παίξουμε αυτό το επεισόδιο ψύχραιμα.
Σ: Μπορούμε να κινηθούμε με αυτοκίνητο.
Κ: Αυτό είναι και το δυνατό μου αίσθημα. Αν πάμε με ελικόπτερα, κανείς δεν θα μάθει ποτέ τι ειναι εκει μέσα και για ποιόν λόγο.
Σ: Σωστά. Και όπως είναι άθλιες οι συνθήκες, εξακολουθούμε να θέλουμε να κρατήσουμε χαμηλό προφίλ.
Κ: έτσι θα εργαστούμε είτε για τη διπλή Ένωση είτε για τον Κληρίδη, και όποιο απο τα δυο βγει.
Σ: Εντάξει, αντίο.
Κ: Αντίο.
Ο Κίσσινγκερ δεν έστειλε το μήνυμα στον Ετσεβίτ και δεν πείραξε τον Ιωαννίδη...
Την εντολή να μην υπάρξει καμία κινηση είτε σε στρατιωτικό είτε σε διπλωματικό επιπεδο, που θα μπορούσαν να αποτρέψουν την διαφαινόμενη τουρκική εισβολή στην Κυπρο, είχε δώσει δυο ημέρες πριν από την έναρξη της καταστροφής του νησιου, ο τότε υπουργός Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ, όπως αποκαλύπτεται μέσα από Άκρως Απόρρητο έγγραφο που φέρνουμε στο φως από τα Αρχεία της CIA.
Το έγγραφο αυτό είναι το υπόμνημα το οποίο καταχωρήθηκε στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας την 25η Ιουλιου 1974 και περιλαμβάνει την καταγεγραμμένη συζήτηση που έγινε στις 18 Ιουλιου στο πλαίσιο της συνεδρίασης του άτυπου «Πολεμικού Συμβουλίου» των ΗΠΑ του Washington Special Action Group με την συμμετοχή του ίδιου του Κίσινγκερ,του γενικού διευθυντή της CIA, του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου και εκπροσώπων του Υπουργείου Άμυνας και του Στειτ Ντιπάρτμεντ, που συναντήθηκαν για να εξετάσουν τις εξελίξεις στο νησί.
Μέσα από τους διαλόγους που έχουν καταγραφεί φαίνεται ότι ο Κίσινγκερ απέτρεψε τις κινήσεις αμερικανικών δυναμεων και αυξηση του επιπέδου επιφυλακής των αμερικανικών Ενόπλων Δυναμεων στην περιοχή, που θα έστελναν ένα μήνυμα στον Ετσεβίτ. Και αυτό μάλιστα την στιγμή που όπως φαίνεται και από το συνημμένο έγγραφο υπήρχαν σαφείς πληροφορίες για μετακίνηση τουρκικών δυναμεων προς την Μερσίνα όπως και συγκέντρωση αποβατικών σκαφών στο τουρκικό λιμάνι.
Ο Κίσινγκερ μάλιστα εμφανίζεται να θέλει να καθυστερήσει την λήψη απόφασης από το ΣΑ του ΟΗΕ, δείχνει να μην βιάζεται να απαλλαγεί από τον αόρατο δικτάτορα Δημήτριο Ιωαννιδη, ενώ για τον Μακαριο εντυπωσιάζει ο κυνισμός του, καθως δηλώνει ότι εάν πρόκειται να επιστρέψει στην εξουσία αυτό πρέπει να γίνει από τους Αμερικανούς και όχι από τους σοβιετικούς…
Memorandum
National Security Council
Memorandum for Secretary Kissinger
National Security Council
Memorandum for Secretary Kissinger
Washington Special Actions Group Meeting
18 Ιουλιου 1974
Τime and Place : 11:41a.m-12:22p.m. White House Situation Room
Subject Cyprus
18 Ιουλιου 1974
Τime and Place : 11:41a.m-12:22p.m. White House Situation Room
Subject Cyprus
Η κρίσιμη αυτή συνεδρίαση γίνεται υπό την προεδρία του Χένρι Κίσινγκερ και την συμμέτοχη του Γ. Διευθυντή της CIA Γουίλιαμ Κολμπυ του Αρχηγού Γενικού Επιτελειου στρατηγού Τζωρτζ Μπράουν και εκπροσώπων του Υπουργείου Άμυνας του Στειτ Ντιπάρτμεντ και του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας με επικεφαλης τους Γουίλλιαμ Κλεμεντς, Ρόμπερτ Ινγκερσολ και τον Ρίτσαρντ Κεννεντυ.
Σύνοψη Συμπερασμάτων
Συμφωνήθηκε ότι:
Συμφωνήθηκε ότι:
- Το Γενικό Επιτελείο JCS θα διαμορφώσει έναν κατάλογο με το τι δυνάμεις είναι διαθέσιμες στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη για να μετακινηθούν στην Κύπρο και το πόσο χρόνο θα πάρει για την μετακίνηση αυτών των Δυνάμεων στο νησί
– Το αεροπλανοφορο Forrestal και η αμφίβια δύναμη θα μείνουν σε απόσταση 24 ωρών από την Κύπρο και
– Δεν θα υπάρξει διακοπή της Στρατιωτικής βοήθειας στην Ελλαδα
-Κίσινγκερ: Μπιλ (κ. Κολμπυ);
Κόλμπυ ενημερώνει από το συνημμένο έγγραφο
-Κίσινγκερ: Για ποιο πράγμα μιλάτε;
-Κόλμπυ: Η Σοβιετική δήλωση (για την θέση τους στην διαμάχη).
Ο Κίσινγκερ βγαίνει από την αίθουσα για μια τηλεφωνική επικοινωνία από τις 11:45 μέχρι τις 11:51)
-Κίσινγκερ: Μπιλ (κ. Κλεμεντ);
-Κλεμεντ: Δεν έχω πολλά να πω. Έχουμε αυτή την αναφορά όπου η DIA…
-Κίσινγκερ: Αυτή για τις Σοβιετικές δυνάμεις στην Οδησσό;
-Κλεμεντ: όχι, αυτή σχετικά με (λογοκριμένο κείμενο). Την πήραμε από το δικό σας Situation Room. Νομίζω ότι την έχετε ήδη δει. Τείνουμε να προεξοφλήσουμε την πληροφορία από …(λογοκριμένο κείμενο) δεν θα την δημοσιοποιήσουμε μέχρι το απόγευμα.
-Κίσινγκερ: Ναι ,δεν έχω μεγάλη πίστη σε αυτό . Δεν πιστευτώ ότι θα συμβεί αυτό όσο ο Ετσεβίτ είναι στο Λονδίνο .Τζωρτζ(στρατηγός Μπράουν);
-Στρατηγός Μπραουν : Υπάρχει μόνο ένα μικρό σημείο ανησυχίας για μας όπως γνωρίζετε οι ναυτικές δυνάμεις μας είναι σε στάση αναμονής δυτικά της Κύπρου όπως το συζητήσαμε την άλλη μέρα. Οι αμφίβιες δυνάμεις είναι 24 ώρες μακριά από την Κύπρο. Πιστεύετε ότι θα ήταν σοφό να επιτρέψουμε τις δυνάμεις αυτές να πλησιάσουν σε πιο κοντινή απόσταση 10 ή 12 ωρών από το νησί;
-Κλεμεντ: ένα πράγμα που κρατάω από αυτό Χένρι .Γνωρίζεις ότι έχουμε διάφορα στρατιωτικά προγράμματα σε εξέλιξη με το Ελληνικό καθεστώς Ίσως θες να «παιξεις» με αυτό το θέμα Δεν συνηγορώ να σταματήσουμε το πρόγραμμα αλλά απλώς ότι ίσως θελεις να το εξετασεις .
-Κίσινγκερ :εντάξει θα το σκεφτώ..
-Στρατηγός Brown: Κάτι ακόμη. Δεν έχουμε κάνει αναβάθμιση οποιουδήποτε επιπέδου επιφυλακής .Δεν γνωρίζω εάν θα το ήθελες εσύ η όχι.
-Κίσινγκερ :δεν βλέπω κανένα λόγο σε αυτό το σημείο. Το μόνο που θα έκανε είναι να τραβήξει την προσοχή, έτσι δεν είναι; Οι Σοβιετικοί θα γνωρίζουν ότι έχουμε ανεβάσει το επιπεδο επιφυλακής .Πόσο χρόνο χρειάζεται για να φέρουμε την 82nd Airborne (αερομεταφερόμενη Μεραρχία) στην Κύπρο ,εάν απαιτηθεί;
-Στρατηγός Μπράουν: Υπάρχει ένας Λόχος σε διαρκή ετοιμότητα 2 ωρών στο Fayetteville (Βόρεια Καρολίνα) Θα πρέπει τα C-130 να τους πάρουν από εκεί. Θα μπορούν να έχουν επιβιβασθεί σε σχεδόν 2 ωριές. Αλλα θα πάριέ περίπλου 12 ώρες να φθάσουν στην Κυπρο. Θα έλεγα ότι θα χρειασθούν 18 ώρες να μεταφέρουμε ένα η δυο τάγματα εκεί.
-Κίσινγκερ: (στον στρατηγό Μπράουν) Μπορώ να έχω ένα πλάνο του πόσος χρόνος απαιτείται για να στείλουμε στρατεύματα εκεί;. Μπορούμε να αυξήσουμε ελαφρώς την επιφυλακή;
-Στρατηγός Μπράουν :Ναι
-Κίσινγκερ: Είναι λίγο πρόωρο να αυξήσουμε τώρα την επιφυλακή. Δεν υπάρχει ανάγκη σε αυτό το σημείο.
-Στρατηγός Μπράουν: Υπάρχουν φυσικά άλλες μονάδες στην Ευρώπη και στην Γερμανία που θα μπορούσαμε στείλουμε πιο γρήγορα.
-Στρατηγός Κίσινγκερ: Δώσε μου ένα πλάνο των διαθέσιμων δυνάμεων και πόσο χρόνο θα πάρει από κάθε περιοχή ,εδώ και στην Ευρώπη. Μπορείς να το κάνεις μέχρι το τέλος της ημέρας;
-Κλεμεντς: Φυσικά. Αυτή η αμφίβια δύναμη παντως είναι ακριβώς αυτό που υπολογίζουμε. Είναι το πλησιέστερο…
-Στρατηγός Μπράουν: Ναι αλλά είναι 24 ώρες μακριά από την Κυπρο αυτή την στιγμή. Ίσως θα πρέπει να τους μετακινήσουμε σε απόσταση ,ας πούμε ,10 ωρών.
-Κίσινγκερ: Όχι . δεν νομίζω ότι θα πρέπει να κάνουμε καμία κίνηση τωρα. Πιστεύω ότι είναι πρόωρο . Εάν οι Σοβιετικοί το ανακαλύψουν -και θα το κάνουν σίγουρα -θα το παρερμηνεύσουν. Δεν γνωρίζουμε και τι ακριβώς είναι αυτό το θέμα της Οδησσού.
-Κόλμπυ: Πόσο θα πάρει για μια μεραρχία να μεταφερθεί εκεί; Πέντε η έξι ημέρες;
-Στρατηγός Μπράουν: Τουλάχιστον. Πιθανότατα και ένα τάγμα θα πάρει τον ίδιο χρόνο.
-Κλεμεντς: Το καλύτερο στοίχημα μας είναι αυτή η αμφίβια δύναμη.
-Κίσινγκερ: Πόσα βρετανικά στρατεύματα είναι στο νησί;
Στρατηγός Μπράουν: νομίζω περίπου 8000
Κίσινγκερ: είναι όλες μάχιμες δυνάμεις;
Στρατηγός Μπράουν: Μερικά είναι .Μερικά είναι δυνάμεις Housekeeping.
-Κίσινγκερ: θέλω να γνωρίζω τι εχουμε. Δώσε μου το πλάνο.
-Κόλμπυ: Πιστεύω το έχω εδώ, 2700 βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις και περίπου 5300 προσωπικό της RAF.
-Κίσινγκερ: Το ΣΑ του ΟΗΕ συνεδριάζει σήμερα. Δώσαμε οδηγίες στην αντιπροσωπεία μας να καθυστερήσει εάν μπορέσει την ψηφοφορία για την απόφαση .Πρέπει να εκτιμήσουμε προηγουμένως την διπλωματική προσπαθεια του Σίσκο στο Λονδίνο. Πρέπει να δούμε πρώτα τι είναι διαπραγματεύσιμο για τους Έλληνες και τους τούρκους. Συμφωνώ ότι μια ιδανική λύση θα ηταν να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις εντός του πλαισίου της Ζυρίχης για μια λύση στην οποία θα συμφωνήσουν όλες οι πλευρές . Γνωρίζω ότι μερικοί συνάδελφοι μου πιστεύουν ότι συνηγορούμε για την ανατροπή της κυβέρνησης Ιωαννίδη, αλλά αυτή δεν είναι η πολιτική μας .Έχουμε το πρόβλημα της Κυπρου με την τουρκική παρέμβαση. Μπορούμε να ανησυχήσουμε για τον Ιωαννίδη αργότερα. Δεν θέλουμε να ανοίξουμε τα χαρτιά μας για μια λύση στο κυπριακό πριν να είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τι θα βγει από αυτήν.
-Κόλμπυ: Δεν είμαι σίγουρος ότι μπορούμε να αποφύγουμε επι μακρόν τον Μακάριο.
-Κισσινγκερ: Ωραία ,θα το δούμε. Αλλά πως μπορείς να τον φέρεις πίσω;. Είναι υπέροχο να λες ότι ο καθένας είναι πίσω από τον Μακάριο ,είναι εύκολο να το διακηρύξεις. Αλλά το πρόβλημα παραμένει στο πως θα τον φέρουμε πίσω;
-Κόλμπυ: και δεν θελουμε να υπάρξει ρηγμα μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και των Σοβιετικών σχετικά με το θέμα της Κυπρου ,με τους σοβιετικούς να στηρίζουν τον Μακάριο.
-Κίσινγκερ: Ακριβώς . Δεν είμαστε αντίθετοι με τον Μακάριο . Αυτό που θελουμε να κάνουμε είναι να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε να πάρουμε θέση . Είναι κακό να αναμιχθεί το Συμβούλιο Ασφάλειας.
-Πρέσβης Ινγκερσολ: Εχετε καποιο νέο από τον Σίσκο;
-Κίσινγκερ: Όχι
-Κλεμεντς: Δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά μέχρις ότου μάθουμε τι συζητουν ο Σίσκο και οι βρετανοί.
-Κίσινγκερ: Δεν θα βγούμε εναντίον του Μακαρίου. Εάν επιστρέψει στην εξουσία εχει καλώς ,αλλά είναι καλύτερο να επιστρέψει με την στήριξη των ΗΠΑ ,παρά με την στηριξη των Σοβιετικών. Εάν οι Τούρκοι αποκαταστήσουν τον Μακάριο ,δεν θα εχει εναλλακτική από το να στηριχθεί πλέον στους Σοβιετικούς και στο Ανατολικό μπλοκ.
-Κλεμεντς: Ακριβώς έτσι. Ας αφήσουμε τους βρετανούς να βγουν μπροστά σε αυτό το θεμα.
-Κίσινγκερ: και να δούμε τι προσφέρουν για την δική μας υποστήριξη. Εάν τοποθετηθούμε πρώτοι ,οι Σοβιετικοί θα είναι πιο τολμηροί, και εμείς θα παραδώσουμε την διαπραγματευτική θέση μας.. Εάν πούμε ότι πρέπει να αποχωρήσουν οι Έλληνες αξιωματικοί ,πως θα μπορούν πλέον να αντισταθούν στην πίεση;
Έχουμε μια de facto κυβενρηση στο νησί και μια de jure εξω από το νησι. Πρέπει να βρούμε έναν συμβιβασμό μεταξύ των δυο. Δεν θελουμε να επεξεργαστουμε ένα θέμα για σοβιετική επέμβαση η τουρκική. Εάν οι Τούρκοι και οι Βρετανοί θέλουν τον Μακάριο ,εμείς θα το επανεκτιμήσουμε.
(λογοκριμένο κείμενο)
-Κίσινγκερ: Τώρα επιστρέφοντας στο κυπριακό ,στην γραμμή που θα ακολουθήσουμε με τον Τύπο. Για το απογευματινό Μπριφινγκ δεν θελουμε να πούμε τίποτε για την επίσκεψη Σίσκο. Σε ότι αφορά τον Μακαριο ας το πάμε ήρεμα, ας μην πούμε τίποτε αν μπορούμε να το αποφυγουμε.Ας επαναλάβουμε την σταθερή γραμμή για την εδαφική ακεραιότητα της Κυπρου…
-Κίσινγκερ:….. ο Ετσεβίτ πρότεινε την αύξηση του αριθμού των τουρκικών στρατευμάτων στο νησί και να τεθεί η Εθνικη Φρουρά υπό τον έλεγχο των ηνωμένων Εθνών και κατόπιν ο Μακάριος θα μπορεί να επιστρέψει. Αυτό φυσικά θα έκανε τον Μακάριο ,μαριονέτα των τούρκων και κατόπιν αυτός θα αναζητουσε αντίβαρο στην Τουρκική επιρροή για παραδειγμα στο Ανατολικό μπλοκ. Ακόμη και αν το Ηνωμένο Βασίλειο πάει μόνο του. Έχουν κάνει πίσω ελαφρώς από την δημόσια θέση τους για υποστήριξη του Μακάριου.
Εάν ο Μακάριος αποδεχθεί να επιστρέψει έχουμε το πρόβλημα το πως θα τον φέρουμε πίσω. Εάν τον φέρουν πίσω οι Τούρκοι ,θα αναζητήσει αντίβαρο στους Τούρκους. Αλλα δεν έχουμε τίποτε το προσωπικό με τον μακάριο.
-Κόλμπυ: Πόσο ισχυρός είναι ο Ιωαννίδης;
Κίσινγκερ: Δεν ανησυχώ για τον Ιωαννίδη. Εάν πέσει ,εχει καλως. Αυτό δεν με ανησυχεί. Ας τον αφήσουμε να πέσει από την δική του ανεπάρκεια. Το να απαλλαγείς από τον Ιωαννίδη δεν είναι πια μεγαλύτερη ανησυχία από το να κρατήσεις τον Ιωαννίδη. Δεν είναι πλεον παραγοτνας (Factor). Το να αποτρέψουμε έναν ελληνοτουρκικό πόλεμο και μια αλλαγη της ισορροπιας των δυναμεων ,είναι παράγοντες. Δεν νομίζω ότι ο Ιωαννίδης θα επιβιώσει για πολύ ακόμη..
-Κόλμπυ: είναι ασθενέστερος κρίκος της αλυσίδας.
-Κίσινγκερ: Δεν είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ να συνεργασθούν για τήν πτώση του Ιωαννιδη. Θα πρεπει να κινηθουμε προσεκτικά σε αυτό το θέμα και να μην (not go off half cooked)
Κόλμπυ ενημερώνει από το συνημμένο έγγραφο
-Κίσινγκερ: Για ποιο πράγμα μιλάτε;
-Κόλμπυ: Η Σοβιετική δήλωση (για την θέση τους στην διαμάχη).
Ο Κίσινγκερ βγαίνει από την αίθουσα για μια τηλεφωνική επικοινωνία από τις 11:45 μέχρι τις 11:51)
-Κίσινγκερ: Μπιλ (κ. Κλεμεντ);
-Κλεμεντ: Δεν έχω πολλά να πω. Έχουμε αυτή την αναφορά όπου η DIA…
-Κίσινγκερ: Αυτή για τις Σοβιετικές δυνάμεις στην Οδησσό;
-Κλεμεντ: όχι, αυτή σχετικά με (λογοκριμένο κείμενο). Την πήραμε από το δικό σας Situation Room. Νομίζω ότι την έχετε ήδη δει. Τείνουμε να προεξοφλήσουμε την πληροφορία από …(λογοκριμένο κείμενο) δεν θα την δημοσιοποιήσουμε μέχρι το απόγευμα.
-Κίσινγκερ: Ναι ,δεν έχω μεγάλη πίστη σε αυτό . Δεν πιστευτώ ότι θα συμβεί αυτό όσο ο Ετσεβίτ είναι στο Λονδίνο .Τζωρτζ(στρατηγός Μπράουν);
-Στρατηγός Μπραουν : Υπάρχει μόνο ένα μικρό σημείο ανησυχίας για μας όπως γνωρίζετε οι ναυτικές δυνάμεις μας είναι σε στάση αναμονής δυτικά της Κύπρου όπως το συζητήσαμε την άλλη μέρα. Οι αμφίβιες δυνάμεις είναι 24 ώρες μακριά από την Κύπρο. Πιστεύετε ότι θα ήταν σοφό να επιτρέψουμε τις δυνάμεις αυτές να πλησιάσουν σε πιο κοντινή απόσταση 10 ή 12 ωρών από το νησί;
-Κλεμεντ: ένα πράγμα που κρατάω από αυτό Χένρι .Γνωρίζεις ότι έχουμε διάφορα στρατιωτικά προγράμματα σε εξέλιξη με το Ελληνικό καθεστώς Ίσως θες να «παιξεις» με αυτό το θέμα Δεν συνηγορώ να σταματήσουμε το πρόγραμμα αλλά απλώς ότι ίσως θελεις να το εξετασεις .
-Κίσινγκερ :εντάξει θα το σκεφτώ..
-Στρατηγός Brown: Κάτι ακόμη. Δεν έχουμε κάνει αναβάθμιση οποιουδήποτε επιπέδου επιφυλακής .Δεν γνωρίζω εάν θα το ήθελες εσύ η όχι.
-Κίσινγκερ :δεν βλέπω κανένα λόγο σε αυτό το σημείο. Το μόνο που θα έκανε είναι να τραβήξει την προσοχή, έτσι δεν είναι; Οι Σοβιετικοί θα γνωρίζουν ότι έχουμε ανεβάσει το επιπεδο επιφυλακής .Πόσο χρόνο χρειάζεται για να φέρουμε την 82nd Airborne (αερομεταφερόμενη Μεραρχία) στην Κύπρο ,εάν απαιτηθεί;
-Στρατηγός Μπράουν: Υπάρχει ένας Λόχος σε διαρκή ετοιμότητα 2 ωρών στο Fayetteville (Βόρεια Καρολίνα) Θα πρέπει τα C-130 να τους πάρουν από εκεί. Θα μπορούν να έχουν επιβιβασθεί σε σχεδόν 2 ωριές. Αλλα θα πάριέ περίπλου 12 ώρες να φθάσουν στην Κυπρο. Θα έλεγα ότι θα χρειασθούν 18 ώρες να μεταφέρουμε ένα η δυο τάγματα εκεί.
-Κίσινγκερ: (στον στρατηγό Μπράουν) Μπορώ να έχω ένα πλάνο του πόσος χρόνος απαιτείται για να στείλουμε στρατεύματα εκεί;. Μπορούμε να αυξήσουμε ελαφρώς την επιφυλακή;
-Στρατηγός Μπράουν :Ναι
-Κίσινγκερ: Είναι λίγο πρόωρο να αυξήσουμε τώρα την επιφυλακή. Δεν υπάρχει ανάγκη σε αυτό το σημείο.
-Στρατηγός Μπράουν: Υπάρχουν φυσικά άλλες μονάδες στην Ευρώπη και στην Γερμανία που θα μπορούσαμε στείλουμε πιο γρήγορα.
-Στρατηγός Κίσινγκερ: Δώσε μου ένα πλάνο των διαθέσιμων δυνάμεων και πόσο χρόνο θα πάρει από κάθε περιοχή ,εδώ και στην Ευρώπη. Μπορείς να το κάνεις μέχρι το τέλος της ημέρας;
-Κλεμεντς: Φυσικά. Αυτή η αμφίβια δύναμη παντως είναι ακριβώς αυτό που υπολογίζουμε. Είναι το πλησιέστερο…
-Στρατηγός Μπράουν: Ναι αλλά είναι 24 ώρες μακριά από την Κυπρο αυτή την στιγμή. Ίσως θα πρέπει να τους μετακινήσουμε σε απόσταση ,ας πούμε ,10 ωρών.
-Κίσινγκερ: Όχι . δεν νομίζω ότι θα πρέπει να κάνουμε καμία κίνηση τωρα. Πιστεύω ότι είναι πρόωρο . Εάν οι Σοβιετικοί το ανακαλύψουν -και θα το κάνουν σίγουρα -θα το παρερμηνεύσουν. Δεν γνωρίζουμε και τι ακριβώς είναι αυτό το θέμα της Οδησσού.
-Κόλμπυ: Πόσο θα πάρει για μια μεραρχία να μεταφερθεί εκεί; Πέντε η έξι ημέρες;
-Στρατηγός Μπράουν: Τουλάχιστον. Πιθανότατα και ένα τάγμα θα πάρει τον ίδιο χρόνο.
-Κλεμεντς: Το καλύτερο στοίχημα μας είναι αυτή η αμφίβια δύναμη.
-Κίσινγκερ: Πόσα βρετανικά στρατεύματα είναι στο νησί;
Στρατηγός Μπράουν: νομίζω περίπου 8000
Κίσινγκερ: είναι όλες μάχιμες δυνάμεις;
Στρατηγός Μπράουν: Μερικά είναι .Μερικά είναι δυνάμεις Housekeeping.
-Κίσινγκερ: θέλω να γνωρίζω τι εχουμε. Δώσε μου το πλάνο.
-Κόλμπυ: Πιστεύω το έχω εδώ, 2700 βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις και περίπου 5300 προσωπικό της RAF.
-Κίσινγκερ: Το ΣΑ του ΟΗΕ συνεδριάζει σήμερα. Δώσαμε οδηγίες στην αντιπροσωπεία μας να καθυστερήσει εάν μπορέσει την ψηφοφορία για την απόφαση .Πρέπει να εκτιμήσουμε προηγουμένως την διπλωματική προσπαθεια του Σίσκο στο Λονδίνο. Πρέπει να δούμε πρώτα τι είναι διαπραγματεύσιμο για τους Έλληνες και τους τούρκους. Συμφωνώ ότι μια ιδανική λύση θα ηταν να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις εντός του πλαισίου της Ζυρίχης για μια λύση στην οποία θα συμφωνήσουν όλες οι πλευρές . Γνωρίζω ότι μερικοί συνάδελφοι μου πιστεύουν ότι συνηγορούμε για την ανατροπή της κυβέρνησης Ιωαννίδη, αλλά αυτή δεν είναι η πολιτική μας .Έχουμε το πρόβλημα της Κυπρου με την τουρκική παρέμβαση. Μπορούμε να ανησυχήσουμε για τον Ιωαννίδη αργότερα. Δεν θέλουμε να ανοίξουμε τα χαρτιά μας για μια λύση στο κυπριακό πριν να είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τι θα βγει από αυτήν.
-Κόλμπυ: Δεν είμαι σίγουρος ότι μπορούμε να αποφύγουμε επι μακρόν τον Μακάριο.
-Κισσινγκερ: Ωραία ,θα το δούμε. Αλλά πως μπορείς να τον φέρεις πίσω;. Είναι υπέροχο να λες ότι ο καθένας είναι πίσω από τον Μακάριο ,είναι εύκολο να το διακηρύξεις. Αλλά το πρόβλημα παραμένει στο πως θα τον φέρουμε πίσω;
-Κόλμπυ: και δεν θελουμε να υπάρξει ρηγμα μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και των Σοβιετικών σχετικά με το θέμα της Κυπρου ,με τους σοβιετικούς να στηρίζουν τον Μακάριο.
-Κίσινγκερ: Ακριβώς . Δεν είμαστε αντίθετοι με τον Μακάριο . Αυτό που θελουμε να κάνουμε είναι να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε να πάρουμε θέση . Είναι κακό να αναμιχθεί το Συμβούλιο Ασφάλειας.
-Πρέσβης Ινγκερσολ: Εχετε καποιο νέο από τον Σίσκο;
-Κίσινγκερ: Όχι
-Κλεμεντς: Δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά μέχρις ότου μάθουμε τι συζητουν ο Σίσκο και οι βρετανοί.
-Κίσινγκερ: Δεν θα βγούμε εναντίον του Μακαρίου. Εάν επιστρέψει στην εξουσία εχει καλώς ,αλλά είναι καλύτερο να επιστρέψει με την στήριξη των ΗΠΑ ,παρά με την στηριξη των Σοβιετικών. Εάν οι Τούρκοι αποκαταστήσουν τον Μακάριο ,δεν θα εχει εναλλακτική από το να στηριχθεί πλέον στους Σοβιετικούς και στο Ανατολικό μπλοκ.
-Κλεμεντς: Ακριβώς έτσι. Ας αφήσουμε τους βρετανούς να βγουν μπροστά σε αυτό το θεμα.
-Κίσινγκερ: και να δούμε τι προσφέρουν για την δική μας υποστήριξη. Εάν τοποθετηθούμε πρώτοι ,οι Σοβιετικοί θα είναι πιο τολμηροί, και εμείς θα παραδώσουμε την διαπραγματευτική θέση μας.. Εάν πούμε ότι πρέπει να αποχωρήσουν οι Έλληνες αξιωματικοί ,πως θα μπορούν πλέον να αντισταθούν στην πίεση;
Έχουμε μια de facto κυβενρηση στο νησί και μια de jure εξω από το νησι. Πρέπει να βρούμε έναν συμβιβασμό μεταξύ των δυο. Δεν θελουμε να επεξεργαστουμε ένα θέμα για σοβιετική επέμβαση η τουρκική. Εάν οι Τούρκοι και οι Βρετανοί θέλουν τον Μακάριο ,εμείς θα το επανεκτιμήσουμε.
(λογοκριμένο κείμενο)
-Κίσινγκερ: Τώρα επιστρέφοντας στο κυπριακό ,στην γραμμή που θα ακολουθήσουμε με τον Τύπο. Για το απογευματινό Μπριφινγκ δεν θελουμε να πούμε τίποτε για την επίσκεψη Σίσκο. Σε ότι αφορά τον Μακαριο ας το πάμε ήρεμα, ας μην πούμε τίποτε αν μπορούμε να το αποφυγουμε.Ας επαναλάβουμε την σταθερή γραμμή για την εδαφική ακεραιότητα της Κυπρου…
-Κίσινγκερ:….. ο Ετσεβίτ πρότεινε την αύξηση του αριθμού των τουρκικών στρατευμάτων στο νησί και να τεθεί η Εθνικη Φρουρά υπό τον έλεγχο των ηνωμένων Εθνών και κατόπιν ο Μακάριος θα μπορεί να επιστρέψει. Αυτό φυσικά θα έκανε τον Μακάριο ,μαριονέτα των τούρκων και κατόπιν αυτός θα αναζητουσε αντίβαρο στην Τουρκική επιρροή για παραδειγμα στο Ανατολικό μπλοκ. Ακόμη και αν το Ηνωμένο Βασίλειο πάει μόνο του. Έχουν κάνει πίσω ελαφρώς από την δημόσια θέση τους για υποστήριξη του Μακάριου.
Εάν ο Μακάριος αποδεχθεί να επιστρέψει έχουμε το πρόβλημα το πως θα τον φέρουμε πίσω. Εάν τον φέρουν πίσω οι Τούρκοι ,θα αναζητήσει αντίβαρο στους Τούρκους. Αλλα δεν έχουμε τίποτε το προσωπικό με τον μακάριο.
-Κόλμπυ: Πόσο ισχυρός είναι ο Ιωαννίδης;
Κίσινγκερ: Δεν ανησυχώ για τον Ιωαννίδη. Εάν πέσει ,εχει καλως. Αυτό δεν με ανησυχεί. Ας τον αφήσουμε να πέσει από την δική του ανεπάρκεια. Το να απαλλαγείς από τον Ιωαννίδη δεν είναι πια μεγαλύτερη ανησυχία από το να κρατήσεις τον Ιωαννίδη. Δεν είναι πλεον παραγοτνας (Factor). Το να αποτρέψουμε έναν ελληνοτουρκικό πόλεμο και μια αλλαγη της ισορροπιας των δυναμεων ,είναι παράγοντες. Δεν νομίζω ότι ο Ιωαννίδης θα επιβιώσει για πολύ ακόμη..
-Κόλμπυ: είναι ασθενέστερος κρίκος της αλυσίδας.
-Κίσινγκερ: Δεν είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ να συνεργασθούν για τήν πτώση του Ιωαννιδη. Θα πρεπει να κινηθουμε προσεκτικά σε αυτό το θέμα και να μην (not go off half cooked)
18 Ιουλιου
Ενημέρωσή για το Washington Special Action Group από την DCI
ΚΥΠΡΟΣ
ΚΥΠΡΟΣ
1. Η ζωή στην Κυπρο εχει σχεδόν επιστρέψει στην κανονικότητα, η Αγκυρα είναι ήρεμη, η Αθηνα διαβεβαίωσε την αμερικανική πρεσβεία ότι η Ελλαδα δεν θα χρησιμοποιήσει την αντικατάσταση στρατευμάτων αύριο ,για να αυξήσει τις δυνάμεις στο νησί. Οι πολιτικές όψεις της κρίσης τώρα ειναι στο Λονδίνο και στην Νέα Υόρκη.
(λογοκριμένο κείμενο).. θα πιέσει για μια απόφαση του ΣΑ που ανακηρύσσει τον ίδιο ως νόμιμο επικεφαλης της κυπριακής κυβέρνησης και θα καλεί την Ελλαδα να αποσύρει τους αξιωματικούς της από την Εθνικη Φρουρά και θα ζητά από την Ελλαδα να μην αναγνωρίσει το καθεστώς Σαμψών.(σ.σ. προφανως αναφέρεται στον Μακάριο)
(λογοκριμένο κείμενο).. θα πιέσει για μια απόφαση του ΣΑ που ανακηρύσσει τον ίδιο ως νόμιμο επικεφαλης της κυπριακής κυβέρνησης και θα καλεί την Ελλαδα να αποσύρει τους αξιωματικούς της από την Εθνικη Φρουρά και θα ζητά από την Ελλαδα να μην αναγνωρίσει το καθεστώς Σαμψών.(σ.σ. προφανως αναφέρεται στον Μακάριο)
1.Το Συμβούλιο ίσως δεν προχωρήσει στην ανακήρυξη του Μακαριου ως νόμιμου επικεφαλης του κράτους, σύμφωνα με την αμερικανική αντιπροσωπεία στα Ηνωμένα Έθνη .
II. Μέχρι τώρα η κυβενρηση στην Αγκυρα δεν εχει κάνει προσπαθεια να ερεθίσει το λαϊκό αίσθημα σχετικά με την κατάσταση στην Κυπρο.
Α. Οι τούρκοι δείχνουν να επιθυμούν να λειτουργήσουν εντος του πλαισιου των Συμμαχιων τους και των διεθνών δεσμεύσεων τους.
Β. Οι τούρκοι στρατιωτικοί ηγέτες παντός συνεχίζουν να πιστεύουν ότι η στρατιωτική παρέμβαση θα είναι αναγκαία.
Γ. Η Αγκυρα συνεχίζει να μετακινεί χερσαίες δυνάμεις προς το λιμάνι της Μερσίνας στην νότια Τουρκία σε προετοιμασία μιας πιθανής επιβίβασης. Χθες, το μοναδικό μεγάλο τουρκικό αποβατικό σκάφος και αριθμός μικρότερων αμφίβιων σκαφών αναφέρθηκαν ότι βρίσκονται κοντά στην Μερσίνα. Αεροπορικές δυνάμεις είναι επίσης σε επιφυλακή σε τέσσερα τουρκικά αεροδρόμια.
III. Η δήλωση χθες από την Μόσχα ηταν αξιοσημείωτα μετριοπαθής. Δεν είχε οποιαδήποτε απειλή η ισχυρισμό ότι η ΕΣΣΔ βλέπει την ασφάλεια της να επηρεάζεται από τις εξελίξεις στην Κύπρο.
Α.Η Δήλωση επαναλαμβάνει την Σοβιετική υποστήριξη στην ανεξαρτησία ου νησιού ,καλεί για διεθνή στήριξη της «νομιμοποιημένης» κυβέρνησης του Προέδρου Μακαριου και καταδικάζει την Ελληνική επέμβαση.
II. Μέχρι τώρα η κυβενρηση στην Αγκυρα δεν εχει κάνει προσπαθεια να ερεθίσει το λαϊκό αίσθημα σχετικά με την κατάσταση στην Κυπρο.
Α. Οι τούρκοι δείχνουν να επιθυμούν να λειτουργήσουν εντος του πλαισιου των Συμμαχιων τους και των διεθνών δεσμεύσεων τους.
Β. Οι τούρκοι στρατιωτικοί ηγέτες παντός συνεχίζουν να πιστεύουν ότι η στρατιωτική παρέμβαση θα είναι αναγκαία.
Γ. Η Αγκυρα συνεχίζει να μετακινεί χερσαίες δυνάμεις προς το λιμάνι της Μερσίνας στην νότια Τουρκία σε προετοιμασία μιας πιθανής επιβίβασης. Χθες, το μοναδικό μεγάλο τουρκικό αποβατικό σκάφος και αριθμός μικρότερων αμφίβιων σκαφών αναφέρθηκαν ότι βρίσκονται κοντά στην Μερσίνα. Αεροπορικές δυνάμεις είναι επίσης σε επιφυλακή σε τέσσερα τουρκικά αεροδρόμια.
III. Η δήλωση χθες από την Μόσχα ηταν αξιοσημείωτα μετριοπαθής. Δεν είχε οποιαδήποτε απειλή η ισχυρισμό ότι η ΕΣΣΔ βλέπει την ασφάλεια της να επηρεάζεται από τις εξελίξεις στην Κύπρο.
Α.Η Δήλωση επαναλαμβάνει την Σοβιετική υποστήριξη στην ανεξαρτησία ου νησιού ,καλεί για διεθνή στήριξη της «νομιμοποιημένης» κυβέρνησης του Προέδρου Μακαριου και καταδικάζει την Ελληνική επέμβαση.
1.Επισης απαιτεί την άμεση απόσυρση όλου του Ελληνικού στρατιωιτκου προσωπικου από το νησί ,αλλα δεν απειλει την Αθηνα με οποιαεσδηποτε συνεπιεες εάν αυτό δεν συμβεί.
Β. Οι σοβιετικοί δεν δεσμεύονται για να βοηθήσουν δραστηρια την οποιαδήποτε κυπριακή κινηση να επαναφέρουν τον Μακαριο στην εξουσία. Η αρχική ρωσική δήλωση για το πραξικοπημα -εκδοθηκε αργά την Δευτέρα- υπέθετε ότι η ΕΣΣΔ κρατά ανοικτό αυτό το θεμα.
Γ. (λογοκριμένο κείμενο)
IV.Το πως θα επηρεάσει το πραξικόπημα την τύχη του Ιωαννίδη δεν είναι ξεκάθαρο.
Α. ΟΙ ελληνικές ένοπλες δυνάμεις γενικώς συμμερίζονται την αντιπάθεια του για τον Μακαριο τον οποίο θεωρούν ως το εργαλείο των αριστερων δυναμεων στην Κυπρο και σαν ένα βήμα πριν από τον έλεγχό του νησιου από τους κομμουνιστες.
Β. Από την άλλη μεριά η αποτυχία του Ιωαννιδη να συμπεριλαβει μερικούς σημαντικούς Έλληνες αξιωματικούς στην διαδικασία λήψης αποφάσεων της χούντας και η επιβίωση του Μακαριου έχουν αναμφίβολα αφήσει πικρή γεύση μεταξύ ορισμένων στοιχείων στο Σώμα των Αξιωματικών.
Γ. Δεν γνωρίζουμε παντως την οποιαδηποτε σκευωρία εναντίον του Ιωαννιδη από το στρατιωιτκου κατεστημένο και σε μεγάλο βαθμό το μέλλον του εξαρτάται από το πως θα εξελιχθεί η υπόθεση της Κυπρου.
Β. Οι σοβιετικοί δεν δεσμεύονται για να βοηθήσουν δραστηρια την οποιαδήποτε κυπριακή κινηση να επαναφέρουν τον Μακαριο στην εξουσία. Η αρχική ρωσική δήλωση για το πραξικοπημα -εκδοθηκε αργά την Δευτέρα- υπέθετε ότι η ΕΣΣΔ κρατά ανοικτό αυτό το θεμα.
Γ. (λογοκριμένο κείμενο)
IV.Το πως θα επηρεάσει το πραξικόπημα την τύχη του Ιωαννίδη δεν είναι ξεκάθαρο.
Α. ΟΙ ελληνικές ένοπλες δυνάμεις γενικώς συμμερίζονται την αντιπάθεια του για τον Μακαριο τον οποίο θεωρούν ως το εργαλείο των αριστερων δυναμεων στην Κυπρο και σαν ένα βήμα πριν από τον έλεγχό του νησιου από τους κομμουνιστες.
Β. Από την άλλη μεριά η αποτυχία του Ιωαννιδη να συμπεριλαβει μερικούς σημαντικούς Έλληνες αξιωματικούς στην διαδικασία λήψης αποφάσεων της χούντας και η επιβίωση του Μακαριου έχουν αναμφίβολα αφήσει πικρή γεύση μεταξύ ορισμένων στοιχείων στο Σώμα των Αξιωματικών.
Γ. Δεν γνωρίζουμε παντως την οποιαδηποτε σκευωρία εναντίον του Ιωαννιδη από το στρατιωιτκου κατεστημένο και σε μεγάλο βαθμό το μέλλον του εξαρτάται από το πως θα εξελιχθεί η υπόθεση της Κυπρου.
1.Οι διεθνείς αντιδράσεις στο πραξικόπημα στην Κυπρο είναι επίσης ένας παράγοντας . Τουρκική στρατιωτική παρέμβαση θα ενώσει τον Ελληνικό Στρατό και good share of the populate behind the government , αλλά η αποτυχία της Ελλάδας να αποτρέψει την διχοτόμηση του νησιου πιθανότατα θα χρησιμοποιηθεί εναντίον του Ιωαννιδη.
Δ. Η έντονη διπλωματική απομόνωση του καθεστώτος του ,είναι ένα ακόμη πρόβλημα για τον Ιωαννιδη. Εάν αυτό συνεχισθεί και ειδικά εάν οδηγήσει σε διακοπή της προμήθειας όπλων από την Δύση και κυρίως από τις ΗΠΑ, τα αποθέματα του Ιωαννιδη θα εξαντληθούν σύντομα.
Ε. Δεν υπάρχει φυσικός διάδοχος του Ιωαννιδη, εάν η τύχη του είναι αβεβαια. Καθε αντικατάσταση θα προέλθει πιθανότερο από το Στρατό, όμως υπαρχει μια έξωθεν ευκαιρία, για ορισμένους από το πολιτικό σύστημα-ο πρωην πρωθυπουργούς Καραμανλής είναι ο φυσικώς διάδοχός- να έρθουν σαν μεταβατικη ηγεσία για έναν νέο καθεστώς.
Δ. Η έντονη διπλωματική απομόνωση του καθεστώτος του ,είναι ένα ακόμη πρόβλημα για τον Ιωαννιδη. Εάν αυτό συνεχισθεί και ειδικά εάν οδηγήσει σε διακοπή της προμήθειας όπλων από την Δύση και κυρίως από τις ΗΠΑ, τα αποθέματα του Ιωαννιδη θα εξαντληθούν σύντομα.
Ε. Δεν υπάρχει φυσικός διάδοχος του Ιωαννιδη, εάν η τύχη του είναι αβεβαια. Καθε αντικατάσταση θα προέλθει πιθανότερο από το Στρατό, όμως υπαρχει μια έξωθεν ευκαιρία, για ορισμένους από το πολιτικό σύστημα-ο πρωην πρωθυπουργούς Καραμανλής είναι ο φυσικώς διάδοχός- να έρθουν σαν μεταβατικη ηγεσία για έναν νέο καθεστώς.
1.Ολικη καταστροφή στην επιχείρηση της Κυπρου θα οδηγήσει σε σύγκρουση για την εξουσια μεταξύ των διαφωνούντων από όλες τις πτέρυγες του Στρατού ,που θα μπορούσε να προκαλέσει διαδοχικά πραξικοπήματα και θα βύθιζαν την Ελλάδα σε περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας.
V.Σε ότι αφορά την Κυπρο ,εάν ο Μακάριος δεν ανακτήσει την εξουσια, ο πρόεδρος της Βουλής Γλαύκος Κληρίδης είναι ο διάδοχός βάσει της συνταγματικής τάξης. Εχει εντυπωσιακά πολιτικά διαπιστευτήρια.
Α. Είναι ο συμπρόεδρος του κεντροδεξιού Ενωμένου Κόμματος ,το οποίο εχει τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών στην Βουλή. Εχει υπηρετήσει επίσης ως διαπραγματευτής της Ελληνοκυπριακής πλευράς στον διακοινοτικό διάλογο μετα το 1968…
Β. ….Είναι υπερ μιας πιο ευέλικτης στάσης στον δικοινοτικό διάλογο και καταδίκασε την βία τόσο από τους τρομοκράτες υποστηρικτές της Ενωσης όσο και από τις κυβερνητικές δυνάμεις.
Γ. Είναι απίθανο πάντως ο Κληρίδης να γίνει αποδεκτός από τον Ιωαννιδη ως ηγέτης των Ελληνοκυπρίων.
Δ. Από την άλλη από όλα τα γνωστά μέλη της ελληνοκυπριακής πολιτικής ελίτ, η Αγκυρα και οι Τουρκοκύπριοι θα αισθάνονταν πολύ πιο άνετα με τον Κληριδη. Περισσότερο από άλλους είναι ο μονός ελληνοκύπριος εκπρόσωπος με τον οποίο έχουν συχνές ανεπίσημες επαφές μέσω του δικοινοτικού διαλόγου.. Επίσης είναι μετριοπαθής και υπέρμαχος της πολιτικής του «εφικτού» της ανεξαρτησίας, παρά της «επιθυμητής» πολιτικής της Ενωσης».
V.Σε ότι αφορά την Κυπρο ,εάν ο Μακάριος δεν ανακτήσει την εξουσια, ο πρόεδρος της Βουλής Γλαύκος Κληρίδης είναι ο διάδοχός βάσει της συνταγματικής τάξης. Εχει εντυπωσιακά πολιτικά διαπιστευτήρια.
Α. Είναι ο συμπρόεδρος του κεντροδεξιού Ενωμένου Κόμματος ,το οποίο εχει τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών στην Βουλή. Εχει υπηρετήσει επίσης ως διαπραγματευτής της Ελληνοκυπριακής πλευράς στον διακοινοτικό διάλογο μετα το 1968…
Β. ….Είναι υπερ μιας πιο ευέλικτης στάσης στον δικοινοτικό διάλογο και καταδίκασε την βία τόσο από τους τρομοκράτες υποστηρικτές της Ενωσης όσο και από τις κυβερνητικές δυνάμεις.
Γ. Είναι απίθανο πάντως ο Κληρίδης να γίνει αποδεκτός από τον Ιωαννιδη ως ηγέτης των Ελληνοκυπρίων.
Δ. Από την άλλη από όλα τα γνωστά μέλη της ελληνοκυπριακής πολιτικής ελίτ, η Αγκυρα και οι Τουρκοκύπριοι θα αισθάνονταν πολύ πιο άνετα με τον Κληριδη. Περισσότερο από άλλους είναι ο μονός ελληνοκύπριος εκπρόσωπος με τον οποίο έχουν συχνές ανεπίσημες επαφές μέσω του δικοινοτικού διαλόγου.. Επίσης είναι μετριοπαθής και υπέρμαχος της πολιτικής του «εφικτού» της ανεξαρτησίας, παρά της «επιθυμητής» πολιτικής της Ενωσης».
«Γιατί να μην έχουν οι Τούρκοι το 1/3 της Κύπρου;»
Το έγγραφο που παρουσιάζουμε σήμερα, καταγράφει τα πρακτικά από την συνάντηση του τότε προέδρου Τζέραλντ Φορντ με τον Χένρι Κίσινγκερ και τον στρατηγό Μπρέντ Σκόουκροφτ του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (Deputy Assistant to the President for National Security Affairs), στις 13 Αυγούστου 1974.
Ο Κίσινγκερ για πρωτη φορά εμφανίζεται απροκάλυπτα να υποστηρίζει την κατοχή του 1/3 της Κυπρου από τους Τούρκους και συγχρόνως να δηλωνει ότι εάν η Ελλάδα και η Τουρκια έφθαναν σε σύγκρουση, τότε οι ΗΠΑ θα στήριζαν την Τουρκία.
Κι όλα αυτά μια ημερα, ή μαλλον λίγες ώρες πριν ξεκινήσει ο Αττίλας 2 με τον οποίο η Τουρκια ολοκλήρωσε την στρατιωτική εισβολή καταλαμβάνοντας το 36,2% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατιας.
- Το έγγραφο αναφέρει τα εξής:
Κίσινγκερ: Το προβλημα στην Γενεύη είναι ότι οι Τουρκοι βλέπουν ότι οσο οι διαπραγματεύσεις επεκτείνονται τοσο πιο δύσκολες γίνονται οι μονομερείς στρατιωτικές κινήσεις. Οι Έλληνες χρονοτριβούν -θέλουν να επιστρέψουν στην βαση τους για 36 ωρες και μετα να επαναληφθούν οι συνομιλιες. Οι Τουρκοι εχουν αρνηθεί να προσφέρουν αυτή την παράταση, γιατι θα καταστήσει πολύ πιο δύσκολη την ανάληψη μονομερούς δράσης.
Προεδρος Φόρντ: Τι θα κάνουμε εάν οι Τούρκοι κανουν την κίνηση;
Κίσινγκερ: Θα ψηφίσουμε εναντίον τους στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να κρατήσουμε τους Έλληνες ώστε να μην πάνε σε πόλεμο. Οι Τούρκοι αυτή τη στιγμή είναι ακραίοι εθνικιστές. Μερικά χρόνια πριν οι τουρκικές τακτικές ήταν ακριβως να αρπάζουν ότι θέλουν και μετα να διαπραγματεύονται στην βάση της κατοχής. Αλλα εάν οι Τούρκοι χαλαρώσουν στην Κύπρο, οι Έλληνες θα γίνουν πιο ανεξέλεγκτοι (χρησιμοποιεί τη λέξη unglued).
- Εμείς φυσικά δεν θέλουμε έναν πόλεμο μεταξυ των δυο, αλλά εάν φθασουμε σε αυτόν, η Τουρκία είναι πιο σημαντική για εμάς και (οι Τούρκοι) εχουν μια πολιτικη δομή η οποία μπορει να παράξει έναν Κανταφι.
(Ο Σκοουκροφτ αποχωρεί για να καλέσει τον Αμερικανό πρέσβη Στην Άγκυρα, Macomber. Επέστρεψε μετα από 10 λεπτά)
Κίσινγκερ: Προσπαθούμε να διασώσουμε την κατάσταση στην Κύπρο αφου βγηκε εκτος ελέγχου. Οι Βρετανοί τα έκαναν χάλια σε αυτό. Εάν οι Τούρκοι κινηθούν για να πάρουν αυτά που θέλουν τοτε θα καταδικασθούν από το Συμβούλιο Ασφαλείας και η Σοβιετική Ένωση θα τους χτυπήσει στο κεφάλι με αυτό. Μερικοί από τους συνάδελφους μου θέλουν να κόψουν την βοήθεια στην Τουρκία. Αυτό θα ηταν μια καταστροφή. Δεν υπάρχει κανένας αμερικανικός λόγος, για να μην έχουν οι Τούρκοι το ένα τρίτο της Κυπρου.
Θα κάνουμε μία ανακοίνωση σήμερα για να «βγάλουμε» από την πλάτη μας την εφημερίδα New York Times, αλλά δεν πρέπει να τους στρίψουμε το χέρι…
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τότε η εφημερίδα της Νέας Υόρκης είχε πολλές αποκλειστικές πληροφορίες για την εισβολή στην Κύπρο, με αποτέλεσμα να δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στον Χένρι Κίσιγκερ.
Στη συνέχεια, ο πρόεδρος Φόρντ, ο Κίσιγκερ και ο Σκόουκροφτ συζητούν για το μείζον θέμα του οπίου, που δημιουργούσε τριβές στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία. Ο πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον, πριν παραιτηθεί, είχε γράψει επιστολή στον Μπουλέντ Ετσεβίτ, το οποίο δεν είχε προλάβει να στείλει λόγω της τουρκικής εισβολής και στο μεταξύ είχε παραιτηθεί.
Έτσι συζήτησαν να ξαναγραφεί η επιστολή με την υπογραφή του Φόρντ ή του ίδιου του Κίσιγκερ. Ο «μάγος» της διπλωματίας σκέφθηκε για να μην έχει προβλήματα ο Φόρντ με τους Τούρκους να υπογράψει ο ίδιος την επιστολή και στο σημείο αυτό ο τότε Αμερικανός πρόεδρος του απαντά ότι αφού έχεις καλές σχέσεις με τον Ετσεβίτ είναι καλύτερα η επιστολή να υπογραφεί από τον ίδιο.
Πύρινος Λόγιος
0 σχόλια :